Strona:PL Boy - Antologia literatury francuskiej.djvu/006

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

wchłaniając pewną ilość miejscowych pierwiastków, jak również pod wpływem klimatu, krzyżowania ras, obyczajów. Domieszka germańskich źródłosłowów, po nowym podboju kraju przez Franków, ma być stosunkowo niewielka: zwycięzcy przyjęli język i obyczaje podbitego narodu. Z tego amalgamu powstaje język romański, którego istnienie stwierdzone jest od VII stulecia. Rozpada się on na rozmaite narzecza: to, którem mówiono nad Sekwaną i Loarą, wysuwa się na czoło i staje się macierzą języka francuskiego, do którego przejście odbywa się nieznacznie i zwolna.
Język romański posiada piękną literaturę, przeważnie epiczną, zrazu podawaną z ust do ust, śpiewaną na dworach (trubadurowie, truwerzy), spisaną począwszy od XII w. Wyróżniono w niej trzy cykle: francuski (chansons de geste, pieśni o czynach: najstarszą i najsłynniejszą jest tu Pieśń o Rolandzie); cykl bretoński („Powieści okrągłego stołu“: Parcival, Lancelot, Tristan i Izolda, etc.); wreszcie cykl starożytny (Powieść o Aleksandrze, od której epicki dwunastozgłoskowiec francuski nazywa się aleksandrynem). Późniejszą od epopei jest poezja liryczna, opiewająca, z wielkim kunsztem form a w konwencjonalnem ujęciu, sprawy miłości. Oba te działy poezji zrodziły się z ducha dworskiego, feudalnego.
Obok tej literatury arystokratycznej, powstaje literatura ludowa, mieszczańska, o charakterze satyry lub, poprostu, uciesznej i „trefnej“ zabawy (fabliaux lub fableaux). Słynną jest Powieść o lisie, która przeszła później do niemieckiej literatury. Nie mniej sławna Powieść o Róży (1236—1277) kojarzy niejako wszystkie