Strona:PL Bolesław Prus - Faraon 03.djvu/028

w królewskiem sercu, które przed tobą otwieram... Ale masz słuszność...
 Pan przeszedł się po komnacie i po chwili rzekł znacznie spokojniejszym tonem:
 — Mianowałem cię naczelnikiem rady, która ma wyśledzić przyczyny nieustannych buntów w mojem państwie. Chcę, ażeby karano tylko winnych, a czyniono sprawiedliwość nieszczęśliwym...
 — Niech Bóg wspiera cię łaską swoją!... — szepnął kapłan. — Zrobię, panie, co każesz. Ale powody buntów znam i bez śledztwa...
 — Powiedz.
 — Nieraz o tem mówiłem waszej świątobliwości: lud pracujący jest głodny, ma za dużo roboty i płaci za wielkie podatki. Kto dawniej robił od wschodu do zachodu słońca, dziś musi zaczynać na godzinę przed wschodem, a kończyć w godzinę po zachodzie. Nie tak dawno, co dziesiąty dzień, prosty człowiek mógł odwiedzać groby matki i ojca, rozmawiać z ich cieniami i składać ofiary. Ale dziś nikt tam nie chodzi, bo nie ma czasu.
 Dawniej chłop zjadał w ciągu dnia trzy placki pszenne, dziś nie stać go na jęczmienny. Dawniej roboty przy kanałach, groblach i gościńcach liczyły się między podatkami; dziś podatki trzeba płacić swoją drogą, a roboty publiczne wykonywać darmo.
 Oto przyczyny buntów.
 — Jestem najbiedniejszy szlachcic w państwie! — zawołał faraon, targając sobie włosy. — Lada właściciel folwarku daje swoim bydlętom przystojne jadło i odpoczynek; ale mój inwentarz jest wiecznie głodny i znużony!...
 Więc co mam robić, powiedz, ty, który prosiłeś mnie, abym poprawił los chłopów?...
 — Rozkazujesz, panie, abym powiedział?...