sprawiedliwe, nie dlatego iż je wydali sędziowie zawsze sprawiedliwi, ale sędziowie sprawiedliwi w tem; co się okaże z innych dowodów.
Tak jak pokój w państwie ma za jedyny cel ubezpieczenie mienia narodów, tak samo pokój w Kościele ma za jedyny cel ubezpieczenie prawdy, która jest jego mieniem i skarbem mieszczącym jego serce. Byłoby niezgodne z celem pokoju wpuścić cudzoziemców do państwa aby je łupili, nie sprzeciwiając się z obawy aby nie mącić jego spokoju, ponieważ pokój jest sprawiedliwy i użyteczny jedynie dla bezpieczeństwa mienia, a staje się niesprawiedliwy i zgubny kiedy je pozwala niszczyć, a wojna, która je może obronić, staje się i słuszną i potrzebną. Tak samo w Kościele, kiedy nieprzyjaciele wiary obrażają prawdę, kiedy ktoś chce ją wydrzeć z serca wiernych aby wprowadzić w nie błąd, zali zachować spokój znaczyłoby wówczas służyć Kościołowi, czy zdradzić go? Czy znaczyłoby to bronić go, czy zniweczyć? I czy nie jest widoczne, że, tak jak zbrodnią jest mącić pokój tam gdzie panuje prawda, tak samo zbrodnią jest trwać w pokoju, kiedy ktoś niweczy prawdę? Jest zatem czas, kiedy pokój jest sprawiedliwy, i inny, kiedy jest niesprawiedliwy. Napisane jest, że jest czas pokoju i czas wojny;[1] a rozstrzyga o nich dobro prawdy. Ale niema czasu prawdy i czasu błędu; i napisane jest, przeciwnie, że prawda boża trwa wiecznie.[2] I dlatego to Chrystus, który powiada, iż przyszedł aby nieść pokój,[3] powiada także iż przyszedł nieść wojnę.[4] Ale nie powiada, iż przyszedł nieść prawdę i kłamstwo. Prawda jest tedy pierwszą zasadą i ostatecznym celem rzeczy.
Nadręczywszy was rzetelnie, odeślą was do domu.
Słaba to też pociecha apelacja od nadużycia, po-
