kiedy zaś natura przemaga je i utrzymuje człowieka w jego instynktach, mimo wszelkiego nawyku, dobrego czy złego.
Uprzedzenie wprowadza w błąd. Opłakana to rzecz widzieć, iż wszyscy ludzie rozprawiają tylko o środkach, a bynajmniej o celu. Każdy myśli, jak wywiąże się ze swego rzemiosła; ale co się tyczy wyboru rzemiosła i ojczyzny, los o nich rozstrzyga.
Litość bierze patrzeć, jak tylu Turków, heretyków, niewiernych, idzie za obyczajem swoich ojców, dla tej jednej racji, iż uprzedzono ich że to jest najlepszy; toż samo skłania każdego do jego rzemiosła, ślusarki, żołnierki etc.
Z tych to przyczyn dzikiemu nie nadałaby się Prowancja.[1]
Istnieje powszechna i zasadnicza różnica pomiędzy działaniami woli, a wszystkiemi innemi.
Wola jest jednym z głównych organów wiary; nie iżby kształtowała wiarę, ale ponieważ rzeczy stają się prawdą lub fałszem, wedle strony z której się je ogląda. Wola, która podoba sobie bardziej w jednem obliczu niż w drugiem, odwraca umysł od rozważania właściwości tych, których nierada jest oglądać: tak więc umysł, krocząc zgodnie z wolą, poprzestaje na oglądaniu oblicza które jej jest po myśli; poczem sądzi wedle tego, co widzi.
Miłość własna.[2] — Naturą miłości własnej i naszego ludzkiego JA jest miłować tylko siebie i cenić tylko siebie. Ale co pocznie? nie może przeszkodzić, iżby ten przedmiot, który tak kocha, nie był pełen przywar i braków; chce być wielkim, a widzi się małym; chce być szczęśliwym, a widzi się nędznym; chce być doskonałym a widzi się pełnym nie-
