Strona:PL Arystoteles - Poetyka.pdf/48

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

széj[1]. Dlatego téż z Iliady i Odyssei da się po jednéj utworzyć tragedyi albo po dwie tylko, a z „Cypriów“ więcéj, z Iliady mniejszéj“ zaś przeszło ośm, jak np.: Walka o zbroję, Filoktetes, Neoptolemos, Eurypil, Żebry, Lakonki, Zburzenie Ilionu i Odpłynięcie i Synon i Trojanki.


ROZDZIAŁ XXIV.

A nadto i postacie te same, co tragedya, powinna mieć epopeja, bo musi być albo prostą, albo zawikłaną, albo na charakterach osnutą, albo przewagą pathosu nacechowaną. I części w niéj powinny być téż same oprócz kompozycyi muzykalnéj i wystawy scenicznéj, bo i sceny przełomu i poznania i cierpień w niéj potrzebne. A i rozwijanie myśli i dykcya muszą być w niéj dobre. I to wszystko uczynił Homer nietylko po raz piérwszy, ale i wzorowo. Każdy téż z obu jego poematów ułożony jest tak: Iliada prosta jest i patetyczna, a Odysseja zawikłana, gdyż naczelne w niéj miejsce zajmują sceny poznania i charakterystyka osób. A do tego sposobem rozwijania myśli i dykcyą przewyższył poeta wszystko w tym rodzaju.

W składzie zaś swoim ma epopeja piérwszeństwo przed tragedyą co do długości i wiérsza. Otóż określenie długości poprzednio podane dostateczne jest: początek mianowicie i koniec powinien być łatwy do objęcia. I byłoby tak istotnie, gdyby układ epopei starszych był w szczuplejszych zamknięty granicach i gdyby stósował się do ilości tragedyi przeznaczonych na jednorazowe wystawienie. Co do rozszérzania zaś długości ma epopeja tę wielką korzyść sobie właściwą, że w tragedyi nie można naśladować większéj liczby zdarzeń spółczesnych z sobą, lecz tylko jedno, to jest to, co na scenie i które odgrywają aktorowie, w epopei zaś, ponieważ opowiadaniem jest, wystawić można wiele zdarzeń dokonywających się w tym samym czasie, a przez

  1. Epopeja „Cypria“ opisująca zdarzenia zaszłe przed czasem, o którym mowa w Iliadzie, miała być utworem Stasinosa z Cypru, z końca VIII. w. przed Chr.; Iliada mniejsza, opowiadająca zdarzenia późniejsze aż do zburzenia Ilionu, była podobno dziełem Leschesa, Lesbijczyka, który żył w VII. w. przed Chr.