Strona:PL Arystoteles - Konstytucya Ateńska Arystotelesa.pdf/58

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

Mężów bierze stamtąd imię ostatniego eponyma i przydziela każdemu z obywateli, który zapisany jest na jego tablicy w jego rubryce, różne sprawy, któremi się zajmują diajteci, przyczem los rozstrzyga, komu jakie sprawy mają się dostać w udziale. Każdy wszakże obywatel, musi przyjąć na siebie te sprawy, które mu losem przypadły i sumiennie się z nich wywiązywać. Dotyczące bowiem prawo nakazuje, pod utratą praw obywatelskich, ażeby każdy Ateńczyk, doszedłszy wieku, prawem przepisanego, sprawował urząd diajtety, chyba żeby był zajęty innem urzędowaniem w owym czasie, lub też bawił, właśnie wtedy, za granicą. W tych tylko dwóch wypadkach można się uwolnić od pełnienia tych obowiązków. W wypadku nadto zaś, gdyby ktoś z obywateli doznał od któregoś z diajtetów, jakiegoś pokrzywdzenia w czemkolwiek, wolno mu wówczas wnieść zażalenie o to do sądu, przed trybunał Czterdziestu Mężów, a skoro obwiniony przekonanym zostanie dowodnie o występku, podpada on w takim razie, według istniejących przepisów, karze infamii. I diajtetom wszakże przysługuje w tym wypadku również prawo apelacyi.
Wyżej wspomniani eponymowie przydatni są również przy służbie wojskowej. Skoro bowiem dotyczące urzędy zwołują pospolite ruszenie, które się ma wysłać na wyprawę wojenną, zapowiadają wówczas z góry, jakie klasy wieku, od czasu którego archonta i eponyma, aż do czasu, których następnych tychże urzędników mają wyruszyć w pole.

LIV. Wybierają wreszcie Ateńczycy losem następne urzędy. Najprzód pięciu konduktorów drogowych (όδοποιοί) Tym nakazują prawa utrzymywać, za pomocą państwowych robotników, drogi krajowe w dobrym stanie. Wybierają oni następnie dziesięciu logistów, a przy nich również dziesięciu synegorów[1]. Przed nimi to obowiązani są zdawać liczbę wszystkie władze, po upływie czasu swego urzędowania; oni bowiem jedynie tylko mają prawo odbierać rachunki od urzędów do tego obowiązanych i stawiać przed sądem wnioski zatwierdzenia tychże lub też odmówienia im aprobaty tej władzy. Skoro przytrafi się, iż te władze przekonają, przy tem postępowaniu, kogoś o sprzeniewierzenie grosza publicznego, sądzą wówczas obwinionego sędziowie, a skoro nabiorą przekonania o jego winie, musi on w takim razie, za ich wyrokiem, sprzeniewierzoną sumę, dziesięciokrotnie za karę zwiększoną, państwu powrócić. Skoro znowu pokaże się, że ktoś brał podarki od stron, w czasie swego urzędowania, wtedy również oddają obwinionego w ręce sądu, który sądzi go

  1. συνήγοροι prokuratorowie skarbowi. Logistów tu podanych należy odróżnić od pierwszych logistów podanych na str. 53. wybieranych z członków Rady.