Strona:PL Arystoteles - Konstytucya Ateńska Arystotelesa.pdf/30

usilniejsze swe starania zwrócili na powiększenie i wzmocnienie swej potęgi morskiej. Nabrawszy bezgranicznej ufności w swoją flotę, zapragnęło teraz pospólstwo tem więcej pochwycić i całe kierownictwo spraw publicznych w swe ręce. W czterdzieści dziewięć lat po bitwie morskiej pod Salaminą wybuchła wojna peloponneska. Lud, zamknięty, w czasie trwania tej wojny, w mieście, przywykłszy do tego, iż mu dawano dzienne utrzymanie z wojennego żołdu, zaczął się bądź to z rozmysłu, bądź też koniecznej potrzeby, sam zajmować się rożnemi sprawami publicznemi. Zapłatę zaś za udział w sądach obywatelskich zaprowadził najpierw Perykles współzawodnicząc z zamożnym Kimonem o pozyskanie sobie względów ludu. Albowiem Kimon, posiadając prawdziwie książęcą fortunę mógł nietylko zadosyć uczynić obowiązkom, które państwo na każdego zamożnego obywatela wkładało, lecz utrzymywał także własnym kosztem wielu obywateli z swojej własnej gminy. Każdy Lakiada, — tak się bowiem nazywali obywatele gminy, skąd Kimon pochodził — mógł codziennie, ile razy się mu podobało, przyjść do Kimona i dostawał to, czego potrzebował. Wszystkie nadto jego wiejskie posiadłości nie posiadały żadnego ogrodzenia, ażeby w czasie dojrzewania owoców, ktokolwiekby tego zapragnął, mógł się tam dostać i skosztować darów Bożych. Z tak pańską hojnością nie był w stanie się mierzyć nie tak majętny Perykles. Posłuchał on więc rady niejakiego Damonidesa, rodem z gminy Oje, ażeby skoro sam z własnych funduszów nie może wygodzić ludowi, postarał mu się dostarczyć zapłaty z kasy publicznej. I wówczas to zaprowadził Perykles wynagrodzenie dla sędziów. Ten Damonides był, jak się zdaje, głównym powodem wielu rzeczy zdziałanych przez Peryklesa, za co też później skazano go sądom ostracyzmowym na wygnanie.
 Z powodu zaprowadzenia zapłaty za udział w sądach stały się one, jak nad tem ubolewają niektórzy pisarze, o wiele gorsze, aniżeli przedtem. I nic też dziwnego. Do losowania bowiem teraz kwapili się raczej pierwsi lepsi włóczędzy, aniżeli rozważni i umiarkowani obywatele. Zaczęła się potem także wkradać do trybunałów jeszcze jedna ohydna przywara, przekupstwo. Pierwszym, który drugim wskazał był drogę do tego, był niejaki Anytos. Ten stawiony przed sąd, po wyprawie na Pylos, pod zarzutem utraty tej tak ważnej pozycyi, został wyrokiem sądu, przekupiwszy sędziów, uwolniony od winy.
 XXVIII. Jeszcze, skoro Perykles stał u steru rządów, lepiej jakoś szły sprawy Ateńczyków. Po śmierci jednakże tego męża o wiele pogorszyły się stosunki. Poraz pierwszy bowiem wtedy dopiero stanął na czele ludu przywódca, nie zażywający najlepszej sławy w pośród umiarkowańszych