Zjawisko to dowodzi, iż zmiany złudzeniowe zarówno co do barwy, światła, cieniu, jak i co do formy nie są proporcyonalne do zmniejszonej intensywności światła przez zasłonięcie jednego oka, ale że przyczyna ich tkwi nierównie głębiej. b. Trwałość inwersyi wykazuje jakby pewną sprzeczność z szybkością zwrotów. Zdarza się bowiem, że obraz figur odwracających się z największą szybkością można utwalić bardzo łatwo i odwrotnie.
Najmniej trwałą ze wszystkich jest inwersya figur płaskich wielozwrotnych. Dowodzi tego fakt, iż jeżeli figurę wielozwrotną zamienimy na dwu, względnie jednozwrotną, wówczas trwałość jej powiększy się doraźnie, chociaż pomniejszy się ilość zwrotów. I tak np., fig. 11 a) (zrobiona z drutu) złożona z trzech niepołączonych z sobą kwadratów, odwraca się w czworaki sposób. Albo środkowy kwadrat widzimy bliżej, dwa boczne dalej, albo przeciwnie, środkowy dalej, dwa boczne bliżej, lub też wszystkie trzy kwadraty widzimy jeden za drugim na linii skośnej, raz od lewej ku prawej stronie odchylone, drugi raz od prawej ku lewej. Żadnego jednak z obrazów tych utrwalić nie można, każdy z nich, zaledwo się pojawi — znika. Jeżeli jednak figurę tę uzupełnimy, nadając jej liniom ściślejsze połączenia, ilość form złudzeniowych przez to będzie mniejsza, ale trwałość ich stanie się większa. Fig. 11 b).
Fig. 11.
W ten sposób uzupełnioną figurę, która w odwróceniu ma posta pawilonu na wzniesionym lub obniżonym poziomie, zachować można długo, spostrzegając jego drzwiczki raz z jednej, drugi raz z drugiej strony. Figura ta, podczas inwersyi będzie się nawet poruszać, ale ilość jej zwrotów zmniejszy się o połowę.
