1. Malutka łódź oznacza przygotowanie filozoficzno-teologiczne, do rozumienia wszystkich prawd w tej ostatniej części Boskiej Komedyi zawartych.
2. Chleb anielski, przeciwnie oznacza wiedzę, którą człowiek jako istota rozumna, karmi się, ale tu, na ziemi, nigdy jej sytym być nie może.
3. Wiadomą jest powieść o Jazonie, siejącym zęby smoka, zabitego przez Kadma, z których rodzili się zbrojni mężowie ku wielkiemu zdziwieniu Argonautów.
4. Pierwszą gwiazdą nazywa tu Beatricze księżyc.
5. Znane są i między naszym ludem gadki o plamach księżycowych, w których upatrują podobieństwo do Kaima niosącego pęk chrustu, albo też zabitego przezeń Abla.
6. Beatricze zwraca uwagę Dantego na to, że rozum ludzki nie daleko zejść może w dociekaniu prawdy, jeżeli wyłącznie iść będzie za wskazówką zmysłów.
7. Dante w dziele swojem Convivio (II, 14.) wypowiedział zdanie, że „le macchie della luna no essere altro che rarità del suo corpo, alla quale non possono terminare i raggi del sole, e repercuotersi così comme nelle altre parti.“ Tu zaś, ustami Beatricze, zbija własne swoje zdanie.
8. Ósma sfera, jak widzieliśmy, jest to sfera gwiazd stałych.
9. Gdyby rzadkość i zsiadłość przyczyną była różnego blasku gwiazd stałych, należałoby wnosić, że wszystkie te gwiazdy jednę mają własność i wpływ ich byłby jednaki, cała różnica byłaby w ilości tylko udzielonej im własności i wpływu. Tymczasem własności i wpływy planet i gwiazd różne być muszą, jak o tem głoszą Albumazar i Ptolomeusz; a ta różność wypływa koniecznie z tak znanych — pierwiastków formy (principij formali). Według filozofii scholastycznej, we wszystkich rzeczach dwa są pierwiastki; pierwiastek materyi
Strona:PL Alighieri Boska komedja 585.jpeg
Ta strona została uwierzytelniona.
Objaśnienia.
