Gdy nic w przeciwną nie nagli cię stronę,
Promień twój niech nam zawsze przewodniczy.“
Ile tu u nas za milę się liczy,
Tyleśmy w krótkim przebiegli już czasie,
Bo nas tam chyża pomykała żądza.
A w tem nie wiedząc, poczuliśmy duchy
Lecące ku nam i w uprzejmych słowach
Zapraszające do miłości stołu.[1]
Pierwszy głos, który mijał nas w przelocie,
Wina nie mają, odezwał się głośno,
I wciąż za nami powtarzał te słowa;[2]
A nim zupełnie przestał być słyszanym
Przez oddalenie, inny głos mijając,
„Jam Orest“ krzyknął; — i ten się nie wstrzymał.[3]
— Ojcze mój — rzekłem — jakie są te głosy?...
A kiedym pytał, już przemówił trzeci:
Miłujcie wszystkich, co wam źle czynili.[4]
Wtedy się ozwał Mistrz mój dobrotliwy:
„Zakres ten winę zawiści biczuje,
Więc struny bicza wytęża tu miłość;
Wędzidło zasię inne wyda dźwięki
Które posłyszysz pewnie, jako wnoszę,
Pierwej, nim zdążysz do miejsc przebaczenia.[5]
Lecz utkwij dobrze w szlak powietrzny oczy
A ujrzysz duchy przed nami siedzące,
Każdy z nich siedzi wzdłuż pod ścianą skały.“
Naonczas, lepiej otwierając oczy
Spojrzałem przed się i ujrzałem cienie
- ↑ Przelatujące, niewidzialne głosy zapraszają do miłości stołu, to jest upominają dusze, które tu gładzą grzech Zawiści pochodzący z samolubstwa, aby się przejęły miłością bliźniego.
- ↑ „Wina nie mają“ rzekła matka do Chrystusa na godach małżeńskich w Kanie, litując się nad gospodarzem, że mu wina nie stało (Ew. św. Jana II. w. 3.).
- ↑ W słowach: „Jam Orest“ zawiera się przypomnienie, jak Pylades, chcąc się poświęcić za przyjaciela swego Oresta, który był na śmierć skazany, nazwał się jego imieniem (Cicero de Amicitia).
- ↑ „Miłujcie nieprzyjacioły wasze.“ — (Ewan. św. Mateusza V. w. 44).
W przytoczonych przykładach miłości bliźniego (3, 4, 5), wyrażone są trzy jej stopnie: 1. niesienie pomocy potrzebującym („wina nie mają“); 2. poświęcenie się za przyjaciół (Pylades za Oresta); 3. odpłacanie dobrem za złe nam wyrządzone przez nieprzyjaciół naszych (Miłujcie nieprzyjacioły wasze). - ↑ Przykłady cnoty, przeciwnej grzechowi, który się gładzi w tym, lub owym Zakresie Czyśca, Dante nazywa biczem, bo te przykłady mają, że tak powiem, napędzać grzeszników do cnoty; zaś przykłady ukaranego grzechu nazywa wędzidłem, bo mają wstrzymywać od grzechu.
