Strona:PL Aleksander Brückner-Słownik etymologiczny języka polskiego 703.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
UZUPEŁNIENIA


bekiesza (str. 20), bekieszka 1596 r., niem. Pikesche, Pekesche; oboje z węg. bekecs, ‘futro’.

blanka (str. 28); dodaj narzeczowe bląg, zabląże, ‘ścianka w stodole’, przezywana najrozmaiciej: sąsiecznica, zasiek, zasietnica, zapole, i t. d.

ciemiec (str. 62) nic nie ma spólnego z zamszem (str. 644; to poszło wkońcu z franc. chamois, ‘giemza’); por. w akcie poznańskim z 1529 r. (po łacinie): »skóry mniejsze (niż juchty) zwane czymcze (cimce)«.

cynadra (str. 70), wywód mylny; z czes. cynadr, ‘wnętrzności (rybie, szczupaka)’; jak je przyprawiać, uczą czeskie kuchmistrzowstwa 16. wieku.

dom (str. 93); brakuje: przydomek, miejski termin nowy, z 18. wieku; dodawano do imienia właściciela, czy mieszkańca, nazwę domu stałą.

grap i grapa (str. 155), ‘kociołek’, z niem. Grapen; r. 1759: »grapow drybinow«; — drybin z niem. Dreibein, ‘trzynóg’.

Irzy (str. 193) mylnie wstawiono; powinno (na str. 206) brzmieć: Jerzy, dawniej Jirzy, Irzy (por. Irzykowski), z czes Jirzi; obok tego Jur(a), niem. Jurg.

jucht (str. 208), skóra, z rus., a to z pers. juft, ‘para (skór)’; ch i f mieniają się stale; (wielkie skóry) juchty 1529 r.

kamo (str. 215), skrócone kam, ‘dokąd’, ‘gdzie?’, kamoś, ‘gdzieś’, w biblji (»kędy«, Leopolita); nikam(o), ‘nigdzie’; od pnia pytajnego (p. kto), jak tam(o), sam(o) do ten, sien.

kapusta (str. 218); »kapusta ziół« (psałterz flor.; »odrośli ziół« puław.) tłumaczy łac. ‘olera herbarum’, niby »jarzyna« (niem. Kraut), do łac. caputium.

kaszanat (str. 222), w kuchmistrzowstwie niemieckiem (Steindl, Kochbuch z r. 1569: »Fisch im Kaschenat; behaimisch (czeski) Kaschenat« (nie od kaszy nazwany); Bawor Rodowski w czeskiem kuchmistrzowstwie z r. 1591 podaje obszerny przepis, jak urządzić kaszenat z cielęciny, zamiast wyziny.

kasztan (str. 222); inne kasztan, pogardliwe przezwisko ‘żyda’, ‘łyka’, z rus. kasztan i kosztan (a to z tatarskiego), ‘sknera’, ‘lichwiarz’, głównie ‘krzykacz, wodzirej wiejski’.

knydel (str. 240); już Hus karcił Prażan i innych Czechów za ich germanizmy, że mówią knedlík zamiast sziszka, renlík (‘rynka’, str. 472) za trzynożek, hunszkop (por. hunckop, str. 173) za nagłówek koński, marsztale (p. masztalerz, str. 324) za koniusznia, mazhauz (por. macloch?, str. 317) za wierzchnia sień, trepki za chodaki (por. trepki, str. 576), mantlik za płaszczyk (por. tancmantliki, str. 322), hausknecht za pachołek domowy (por. husnacht, str. 686), forman za wozataj (furman, str. 129). Nas za to samo nikt nie karcił.

kurwa (str. 284), prasłowo; wszędzie tak samo, tylko na Rusi zamiast