i prośnowłoć i prosiana błoć, dla rośliny ‘senecio’ (później i świnie kadzidło; prosiany kwiat już 1472 r. dla odmiany tegoż ‘senecio’, jakby »prosia szczeć«), nie od »włosów prosięcia, że owoce opatrzone puchem«. Za tem przemawiałoby jednak starorus. wołoď, właď, ‘włos’, i o ‘zieleni ziemnej’ używane, wołoť, ‘nić’.
włok (na ryby); włókno, włóknisty; włóka (pola, od włóczenia, ‘bronowania’, por. homerowe ōlks, ‘brózda’); włóczyć, włóczęga (przyrostek jak w ciemięga); włóczebne (rus. wołoczebne): chodzenie w poniedziałek wielkonocny (niby po kolędzie, a raczej dyngusie) chłopców, obdarzanych za śpiewy święconem (tylko w stronach ruskich), jeszcze w 18. wieku ‘wielkonocna danina do dworu’; włóczkowie krakowscy, ‘flisowie, co drwa po Wiśle włóczyli’; włóczka (od nawlekania); włokita, z ruska wołokita, ‘mitręga, włóczenie po sądach i urzędach’ (włokita od *włoky, por. taki sam rzeczownik *włody w włodyka, albo w kopy-to od kopać); częstotliwe właczać, uwłaczać. Cerk. właczą, rus. wołoczu, cerk. włakno. Z wołk- do welk-, p. wlec. Jest i dawny rzeczownik męski włoka, ‘ten, co się włóczy’, wywłoka, ‘co zrzucił szaty księże’; nazwy żartobliwe: włóczykij. Stąd i włócznia, ‘kopja’, »którą uwiązawszy u łęku przy koniu, włóczyli (za sobą)«. Tu należy powłoka (p. oblec, obłok), lit. apwałkas i użwałkas (to samo).
włos, włosek, włosie (zbiorowe); włosisty i włochaty (ch nieraz w podobnych »zgrubieniach«, por. Moch do Moskal); włosień; włosiany, włosien(n)ica (dla umartwienia ciała noszona), w biblji »gzło włosiane« (włosieniec, Leopolita). Przestawka z *wołs; rus. pełnogłos wołos, cerk. czes. wlas. Prasłowo; awest. warsa-, ‘włos’; lit. wałai, ‘włosy ogona końskiego’; ind., z inną samogłoską, wāla- (to samo); iryjs. folt (z przyrostkiem -to, por. wyżej włoć, starorus. wołod’), ‘włosy, runo’. Nasze odmianki z ch prastare, w nazwach roślinnych: włochynie, a z tego: łochynie, włochaciny i włochacinki (16. wiek), ‘żyłki’, ‘kosmaciny’; włochaciny i włosiny, ‘agrest’, r. 1472. Ten sam pień na Rusi z r i bez zwykłego przejścia rs w rch: worsa, ‘włos na suknie’, worsianka, ‘szczotki’; lit. warsa, pożyczka z ruskiego.
wnątrz, p. wnętrze.
wnet, wnetki; w 16. wieku hnet, hnetki; wneteczki, ‘rychło’; pożyczka z czes. inhed, ihned, hned, hnet (z mnóstwem odmian), od in-, z tym samym przyrostkiem co tegdy, kie(g)dy: *inŭgdŭ; in- nie jak w inędy, ‘indziej’, lecz w pierwotnym znaczeniu: ‘jeden’, jak w inochod, cerk. wŭiną, ‘ciągle’; dosłownie więc: ‘jeden raz’; por. zaraz.
wnętrze, wnętrzny; zewnętrzny, wewnętrzny, wywnętrzać się, zewnątrz i wewnątrz; wnętrzności; wnątrz (samo nątrz mylne), »wnątrz przebytka«, z wnątrz i zewnątrz, w wnątrza (biblja, psałterze); wnęt(e)r, wnętrek, o ‘wałachach’, ‘wieprzach’ (ich muda wnętrzne, ‘wkręcone’), wnętrz, ‘kiernoz’, r. 1500 wnętrek. Prasłowo: pierwotna postać przyimka wn- (jak w wniść) i *ątrĭ (‘wnętrze, wnętrzności’); cerk. izątri, ‘zewnątrz’ (z ątr-: wątroba i jątrznica, p.); grec. (z inną wokalizacją) entera, ‘wnętrzności’; łac. inter(n)us, ‘wewnętrzny’ (z tego nasz internat itd.); ind. antra-, ‘wnętrzności’, antara- ‘wewnętrzny’; brak
