trynóg, lub trnóg, ‘pęta na nogi konia’, trynożyć, trnożyć, ‘pętać’: »nikomu nie kładą trynogu«, Potocki. Jest jednak w 15. wieku roztrnożyć, o ‘trwonieniu’, roztrnażać, ‘annihilare substantiam’, roztrnożca, ‘marnotrawca’, roztrnożonoby; roztrwożyć r. 1532 zamiast roztrnożyć, niby ‘rozpętać’.
tryny, ‘opiłki’, od trzeć (p.); trynić się, nowe tryndać się, ‘włóczyć się’, tryndalski.
trypa, gatunek ‘aksamitu’; niem. Tripp(sammt), franc. tripe.
trypla, do czyszczenia rzeczy metalowych, np. guzików, z niem. Trippel, włos. tripolo.
trysk, wodotrysk, tryskać, trysnąć, wytrysnąć, p. trzask; tryszcz w słowniczku r. 1500 błędnie, zamiast pryszcz(?).
tryznić, prasłowo, od try- (trawić, p. truć) z przyrostkiem -zn; »biała płeć wiek swój ledajako tryźni«; dziś podhalskie tryznić, ‘mitrężyć, marnować (czas)’; tryzna, cerk. trizna, o ‘igrzyskach przy pogrzebach’, z pogańskich jeszcze czasów; trizniti, ‘walczyć’; rus. triznit’, ‘majaczyć’; czes. trýzeń, ‘udręka’; samogłoska wymienna, y i i?
trzask, trzaskać, trzasnąć; trzaskawica, ‘burza z gromami’, psałterz; gromotrzask i nietrzas(e)k, nazwy roślin, chroniących dom od gromu (‘sempervivum’, ‘sedum’); trzeszczeć, wytrzeszczyć (oczy); trzaska. Prasłowo; cerk. trěsk, ‘trzask’, trěsnąti, trěsztiti, ‘trzasnąć’, trěska, ‘trzaska’, trěsna, ‘ozdoby wiszące’; tak samo czes., rus.; lit. treszkēti i traszkēti, ‘trzeszczeć’, trēkszti, ‘wyciskać’. Tu należy troska (p.), w cerk. tyle co trzaskawica, ‘grom’; troskot (p. troska); oboczne pnie są z wokalizacją u: truskawka (p.), trysk (p.), trysnąć, a obok »niemych« są »dźwięczne« w obu postaciach: drzazga, druzgać, zdruzgotać; tak samo u innych Słowian; czes. drzízha obok trzíska.
trząść, trzasnąć, trząchnąć, wytrzęsać, roztrząsać, natrząsać się itd.; trząskiem, ‘truchtem’, wtrząski; trząśćca, ‘febra’; trzęsigłów; trzęsawisko, trzęsawica. Prasłowo; cerk. tręsti, tręsą, z wokalizacją o: trąs, ‘trzęsienie ziemi’, trąsiti, ‘trząść’; tak samo rus. trjasti i trus, ‘tchórz’, trusit’, ‘tchórzyć’. Urobione tręs- przyrostkiem -s od trem-, ‘trząść’, litew. trimti, ‘trząść się od zimna’, tremti, ‘odstraszać, odganiać’, sutraminti, ‘dotknąć się’; grec. tremō, ‘drżę’, łac. tremo (stąd u nas trema, ‘obawa’); ind. wyłącznie z s, trasati, ‘boi się’, awest. tarszta-, ‘bojażliwy’.
trzcina, p. treść.
trzeba, potrzeba, potrzebny, potrzebować; obok trzeba od 18. wieku skrócone trza; prasłowo; cerk. trěba, trěbě jest, ‘potrzebny’, rus. triebowat’ ‘wymagać’, upotriebit’ ‘użyć’. Pruskie (z niemą): enterpo, ‘pomaga’, enterpen, ‘pożyteczny’, lit. tarpa, ‘powodzenie’, tarpti, ‘wieść się dobrze’; ind. tarpati, ‘nasyca się’, tarpajati, ‘nasyca’, awest. thrafdha-, ‘nasycony, zadowolony’; grec. terpō, ‘raduję’, terpomai, ‘raduję się’.
trzebić, ‘czyścić’, ‘wycinać las, karczować’, wytrzebić; trzebież, ‘karczunek’ (stąd niezliczone po całej Słowiańszczyźnie nazwy miejscowe: Trzebinia; Trębowla, zamiast Trebowla, z małorus. Terebowla; Treptow); trzebieniec, o człowieku, ‘rzezaniec’. Prasłowiańskie; cerk. trěbiti, ‘czyścić’, rus. terebit’ (bydło), a z cerkiewna istrjebit’, ‘wytrzebić, wyniszczyć’. Obok tych dwu trzeb- (trzeba i trzebić) jest je-
