borza, turris lignea« (‘wieża drewniana’); w inwentarzach dóbr szlacheckich 16. i 17. wieku zachodzą również obie postaci: »komor dwie pod tą szymborzą«, r. 1659. Wyraz niewytłumaczony; porównywałem go z ciborium, ‘wystawką na ołtarzu’, także cimborium; inni z niem. Zimmer, ‘izba’ (z dawnego zimbar), co mamy w słowie fraucymer.
szymel, ‘koń biały’ (w dawnej Austrji i ‘wzór, szablon’), z niem. Schimmel, właściwie ‘pleśń’, od pnia oznaczającego ‘blask’ (Schimmer i t. p.).
szyna, niem. Schiene (co i w Schienbein, Schinken, Schenkel, chociaż ‘cienką łatę’ znaczy); szynal, z Schiennagel (-nal zawsze z -nagel, por. bretnal, ufnal).
szynąć, to samo co chynąć, »kark szyniony« (‘rażony’); szczególniej częste u Twardowskiego: »gałąź szynąwszy się z boku«, przeszynieni, itd.; p. chynąć, por. szybki.
szyndle, jedyna niem. pożyczka dla ‘gontów’, w 16. wieku; nie są nią ani szędzioły (p.), ani szkudła (p.); niem. Schindel z łac. scindula (obok scandula), o tem samym znaczeniu.
szyndować, w 14. i 15. wieku ogólne, ‘rozbijać’, z niem. schinden (Schande, schänden); w rotach: »nie szyndował na dobrowolnej drodze«, itp.; później tylko ‘odzierać zwierzynę ze skóry’, ‘łupić trupy’; »rozszyndują ryby tułów jego«, S. Twardowski 1637 r. Niem. schinden, jak i Schinnen, ‘łupież na głowie’, do ang. skin, ‘skóra’.
szynk, szynkować; szynkarz, szynkarka; szynk niegdyś ‘podczaszy’ (jeszcze i w 16. wieku); z niem. Schenk (ein-schenken; Ge-schenk, por. u nas w 17. wieku: »bisurmanom wydając królewica szynkiem«, »gdy co gładszego będziesz miał na szynku«), później ‘szynkarz’ (»pyta szynka«); wkońcu i ‘handel’ (»szynkiem małwazji się bawił«), i ‘sklep’; szynkwas, tak w 17. wieku stale pisany, dziś i szynkfas, ‘lada w szynku’; r. 1500 szynk i ‘szynkarz’, szynk i ‘szynkownica’, szynk ‘podczaszy’.
szynka, u innych Słowian powszechnie szunka, z niem. Schinken (i narzeczowego Schunken), od tegoż pnia co i Schenkel i Schienbein (p. szynkle).
szynkle, ‘końce osi’: »orząc błoto szynklami«, »wóz po szynkle«, Potocki; »szynkiel (woza) zawadził w brzeg przykopy«, r. 1630; tak tłumaczą w 17. wieku i ‘poli’, ‘bieguny, końce osi niebieskiej’; z niem. Schenkel.
szyntrot, w przyborach wojskowych wymieniane; z niem. Zündruthe.
szynwaga, ‘śródwaga’, z niem. Schiebwage (?).
szyp, ‘strzała’: »uderz szypem«, w biblji (»strzałą«, Leopolita), »ranili ji szypy« (‘strzałami’), jeszcze w 16. i 17. wieku ogólne; »prosto jak strzała albo jak szyb«(!); szypiki, ‘strzały’, u Reja. Dalej: ‘kolce’, stąd słowiańska nazwa ‘róży polnej’: szipka, szipek, u nas tylko w dalszem urobieniu: szypszyna, z *szypczyna; u Stanka 1472 r. szypkowa jajeczka (o ‘galasówkach’); jedyna to nazwa pierwotna, nim ją późna łacińsko-niemiecka róża (p.) wyparła. Tu należą i nazwy szypułka, szypuła, dawniej i szypki, ‘korzonki’ (por. serb. szipiliti, ‘nitować’, szipur, ‘korzonek’); dalej szypa, szypaki, ‘pałki piór’; szypłać, szypeł
