jak u nas szyp. Nasze szybować, ‘latać’, p. chyba.
szybrynki, szebrynki, w 16. wieku, ‘kpiny’; z czes. szibrzinek z niem. Schabernack.
szyc, o psie: »miał psa szyca«, »szyc znosi z wody«, Potocki; fraszka o szycu, wyżle, z r. 1586; »łby jako u szyców kołtunowate«; z niemieckiego.
szych, ‘złoto fałszywe’; »szychowy galons«; węg. sik, czes. serb. szik.
szychtować, ‘gładzić’; »ciału czart szychtuje pióra«, »oczy szychtuje w pawi ogon«, »sidła szychtując«, »rozum szychtują«, »w szychtowanych szaciech« (‘fałdowanych’); częste w 16. i 17. wieku, naszychtować; szychta, ‘stos, warstwa’, ‘czas pracy’ (»szychta ranna, nocna«); szychterz, dawniej i ‘ślusarz’ (»cech szychterski«); z niem. Schicht, schichten, Tag- i Nachtschicht.
szyć, szydło, szydełko, szydełkowy, p. szew; szyty = lit. siūtas, ind. sjūta-; szydło = łac. sūbula z *sūdhlā (z tegoż niem. dawne siula).
szyd, szydzić; szyderca, szyderz, szyderstwo; szyderczy i szydny; są i postaci z u; tak samo czes. sziditi; od nas na Ruś; por. chudy (ch- i sz- wymienne); pień skūd-, por. paskuda.
szyderz, ‘sukno pospolite’, w 16. i 17. wieku; por. czes. szída, ‘siwula’, o krowie (?).
szyfunt, nazwa pewnej ‘wagi’, z niem. Schiffunt; por. ludowe szyf, szyfkarta, i dawniejsze szyper, z niem. Schiff, Schiffer. Tu i szychtuch, wymieniany między suknami pospolitemi w 17. wieku, »purpura przy szyptuchu«, »stanie czarnym purpura szyptuchem«, »płatek szyptuchowy«, Potocki; z niem. Schiffstuch.
szyja, szyjka, szyjny; naszyjnik; prasłowiańskie; nazwana od ‘chwiania’, por. litew. skuja, o ‘szyszce’; u wszystkich Słowian tak samo: rus. szeja, zresztą szija. Por. szysz.
szyk, szykować, szykowny; przyszykować (w Warszawie; we Lwowie przyrychtować); »szyk wojskowy« (już w biblji »szykować wojskę«); »zmylić szyki«; z niem. Schick, Geschick, słowa późnego, o ‘porządku’; dzisiejsze szyk, szykowny, o ‘smaku w ubraniu’, z franc. chic, tegoż pochodzenia.
szykana, szykanować, z franc. chicane, co przez chiche poszło z łac. ciccus, ‘skąpy’.
szyl, r. 1500: »blaskooki albo blaskaty, szyl«; później i szylawy, ‘zezowaty’, »patrzący świdrem« (albo »szydłem«); pozornie z niem. schiel, co to samo znaczy; ale powtarza się we wszystkich językach słowiańskich, w postaciach, co myśl o pożyczce wyłączają: słowień. szkilec, sziljast, »na chile gledati«, o ‘zezie’; serb. szkiljiti i schiljaw; czes. szilhati i łuż. szelchać, obok szylawy, ‘krzywy’; a więc ze zwykłą wymianą sz-, ch-, sk- (niem. dawne scelah, dzisiejsze scheel, schielen).
szyld, szyldzik; szyldwach, szylwach (17. wiek); szyldkret, szylkret; z niem. Schild, Schildwache, Schildkröte; od tego Schild, ‘tarcza’, co od ‘odłupania’ (deski) przezwane.
szymborza i samborza, ‘wieżyczka nad bramą’, »turriculam (‘wieżyczkę’) samborzam«, r. 1388, »in szamboria« (grodu poznańskiego), co raz w aktach sądowych z końca 14. i początku 15. wieku; zamborza w połowie 15. wieku; r. 1500: »szym-
