o druku »gockim« (zwanym dawniej »mniszym«, »aptekarskim«).
szwaczka, szwalnia, p. szew.
szwagier, szwagierek, szwagrowa; ogólnie słowiańska pożyczka z niem. Schwager, od 16. w. począwszy (węg. sogor); r. 1526 swoger, z niem. Schwoger.
szwajca, szwejca, z mylnem sz-, swaja, swajka, swajca (do dziś na Rusi ogólne), ‘szydło’; »złota szwajca«, o ‘przekupstwie’, ogólne w 16. i 17. wieku (»złota szwajca mury przebije«, przysłowiowo); szwajka i małoruskie, z mylnem sz-; czy od pnia sowa-ti, lit. szuwis, ‘rzut’, ?
szwajcar, ‘portjer’; w 16. wieku szwańcarski (o mieczu); z niem. Schweizer.
szwank, na zdrowiu lub mieszku, »uchodząc szwanku«; szwankować, ‘błądzić’; z niem. Schwank, schwenken.
szwarc, szwarcować, ‘czernić buty’, ‘przemycać towary’, jak niem. schwärzen; szwarc, albo szwarcbir, nazwa piwa; szwarc w uprzęży: »koń szwarclowy«, ‘chodzący na szwarclu, szwarcu’, w 16. i 17. wieku, od Reja ogólne: »wyrzuć szwarclowego, kup inszego«; »koń w szwaszlu (!)«, szwarszlowy, i »na asfalcie«(!); od szwarcu, co zamiast siodła nakładano na konia po prawej stronie lejcowego (Niemcom to nieznane); z niem. schwarz, ‘czarny’, prasłowa, co zestawiają z łac. sordēs, ‘brud’.
szwargotać (chargotać), z mnóstwem odmian: szwatrać (»po francusku szwatrzy«, »woła, krzyczy, szwatrze«, Potocki), szwandrować, szwargolić, szwajdrać, szwyngrzyć, itd., ‘paplać’, jak czes. szwastati, szwachtati, szwandrati; por. świergotać. U Korczewskiego 1553 r.: »co ty tam watrzesz«, błąd druku, zamiast szwatrzesz.
szwarny, ‘ładny, hoży’; pożyczką czeską trąci; czes. neszwára, ‘brud’, szwár, ‘czystość’, szwárný; por. imię Swarna w 13. wieku (?, ale to litewskie, gdzie i szurnus, ‘hoży’).
szwendać się, szwędrać się, ‘wałęsać się’; do swędra (p. swąd)?
szwiec, szwiecki, dziś szewc, szewski, p. szew.
szyb, ‘szacht’ w kopalni, po polsku: okno; szyba szklana; szybik i szybka; szybi(a)sty; od 15. wieku ogólne, z niem. Scheibe; to samo słowo co skiba (p.), np. chleba (niem. Brotscheibe), tylko szyba nowa pożyczka wobec dawniejszej znacznie skiby.
szybki, szybkość; szybać się, ‘tłuc się, uwijać’; szybała, ‘szalbierz, (z ulubionym u nas przyrostkiem, jak grzymała, derdała): »kto szybałem i łgarzem«, »oszukanie albo szybalstwo«, r. 1610; szybienica (p. szubienica), szynąć (p.). Prasłowo; cerk. osziti, oszibati sę, ‘unikać’ (niby odszybnąć się); rus. szibat’, szibit’, szinut’, ‘rzucać’; cerk. oszib’, ‘ogon’, szibati, ‘siec (rózgami)’, szibało, ‘kij’; słowień. sziba, ‘rózga’; czes. szibati, ‘biczować’, szibati se, ‘kołysać się’ (stąd szybienica; rus. szibienica, ‘gdzie biją, przed wisielicą, t. j. szubienicą właściwą’); mnóstwo słów serbskich tych samych, od szib, ‘krzew’, sziba, ‘rózga’, począwszy, np. szibka, szibika i szibica. Szybki to samo co chybki; szynąć to samo co chynąć; nasza chyba (‘brak, myłka’, węg. hiba) to samo co rus. oszibka, chybić to samo co rus. oszibit’ sia. Znaczenie pierwotne: ‘chwiać’, lit. suboti, ‘kołysać’, ale jest i lit. supoti. z p,
