czeć/, jak u innych Słowian, zamiast skw-; swirszcz, swierszcz(ek), zamiast skw-; są to dalsze urobienia przez -k od skwier-, skwar-, p. skwar.
skworzec, prasłowiańska nazwa ‘szpaka’, cerk. skworec (u innych Słowian szkworec i skorec), kaszub. skorc, załabskie tak samo; od świergotu, p. skwar; u nas skorzec r. 1584 (p.).
skworzyć, o nici, ‘iść w węzeł’: »łyczko tak skworzy«, ‘tak skurczy’; obok niego skorzyć: »wszędzie mu się skorzy«, ‘plącze’; por. zaskorzyć komu (chociaż to raczej do przyskórki, przykorzyzny!).
słaby, słabość, słabowity, słabeusz (nasza łacina!); zasłabnąć; osłabły, słabieć, słabizna (»żebra kończą się na słabiźnie«); prasłowo; niem. schlaff i schlafen (nord. slapr, ‘słaby’, i goc. slēpan); słowa lit. łotewskie są albo pożyczone, albo podejrzane (słobnas, słobti i słabti, ‘słabieć’). U wszystkich Słowian tak samo: cerk. słab, serb. slabina, ‘słabizna’, itd.
słać, ślę albo szlę; po-seł; syłać: na-, po-, wysyłać itd.; poselny, poselski, poselstwo; posełkini zamiast poślica. Prasłowo, acz go zupełnie brak w litewskiem; Litwin ma zamiast niego siuncziu, siusti, niem. senden, ‘posyłać’, sind, ‘droga’, sintemal, ‘razem’; p. suł. Łączą z goc. saljan, ‘ofiarować’, nord. selja, ‘oddawać’.
słać, ścielę, ścielić obok posłać (posłanie); prześcielać itd.; pościel, dawniej pościela, pościołka; cerk. stelją, stĭłati, postelja, posłani z *postłani, (po)-słać więc zamiast (po)-s(t)łać, rus. stłat’, czes. stláti, steli; z wokalizacją o- p. stół; oboczne z r, p. strona, strzeć. Prasłowo; brak go w litewskiem, ale łac. lātus, *stlatus, ‘szeroki’, właściwie ‘pościelony’, i latus (a latere), ‘strona, bok’.
słapać, »słapiąc do strawy«, częściej z sz-: szłapać, i człapać, o ‘chodzie powolnym’, »koń słapisty«, szłapak; u Czechów tylko z sz-: szlap, ‘chód, krok’, szlapieje, ‘ślad’, szlapati; słopień (p.) dowodzi pierwotnego slep-, słop-, słap-; lecz cerk. slěpljati i słap, o ‘bałwanach morskich’, należą do sełp-, sołp-, rus. wysołopity, ‘wystawić’.
sława, sławny; sławętny w 15. wieku (biblja i i.), z tego od 16. wieku sławetny (zamiast słowętny, czes. slowutný); sławić, błogosławić (zamiast błogosłowić!); wysławiać, zniesławiać, itd.; prawosławie i prawosławny zamiast prawowierny; (jest to nowsze ruskie błędne tłumaczenie, od 14. wieku, greckiego orthodoksos, bo doksa i ‘wiarę’ i ‘sławę’ znaczy; pierwotnie tylko prawowierije istniało). Prasłowo; p. słynąć; lit. szłowē i szławinti (‘sławić’). Tak samo u wszystkich Słowian. P. słowo.
słęp, ‘sieć na ryby’, p. słop.
słoboda, ruska postać naszej swobody (czyli lgoty albo woli), o ‘nowo założonej osadzie, swobodnej od podatków na lat kilkanaście’.
słód, słodownik; słodownia, ‘gdzie się słód wyrabia’; słodziny, ‘pozostałość ze słodu’; prasłowiańskie (czeskie i południowe slad, ruskie sołod); z *sołd; niem. salt, dziś Salz. Por. słodki; p. sól.
słodki, słodzić, słodszy, słodycz (jak gorycz, barycz, od rzeczowników na -y, por. dobry-nja, zły-nja); słodyczka; słodkość, słodkawy; słodnąć i słodnieć; prasłowo; z *sołd-, cerk. sładki, słast’, ‘słodycz’, rus. cerk. sładkij i rodzime sołodkij;
