nowi. Gorzej wadzi, że pochodzenie słowa niemieckiego niejasne; przypuszczają, że znaczyło ‘przypłodek, czynsz’, ‘co odrzucone’(?). My jedyni z Słowian słowo zapomnieli, zastąpili je nowszemi (bydło, i t. d.).
skot, to samo słowo co poprzednie, ale zostało nazwą ‘monety’; w rotach 14. i 15. wieku co raz się powtarza, z dawnym drugim przypadkiem liczby mnogiej: »ośm skot«, »przez sześci skot«; zdrobniałe skociec: »połczwartanaćcie skoćca«; p. skojec.
skowera, dawniej skowyra, ‘pies’, i ogólnie o ‘bydle’ (prus. skewre, ‘świnia’; stąd?); przyrostek -yr do skow-, p. skowyt(?).
skowronek (i odmienne postaci), dosłownie: »co za (sko-) wronka« (jeszcze rodzaju męskiego, wron); sko-, jak ko-, przedrostek dziwu, śmiechu, p. skomoroch. Nazwa to prasłowiańska (cerk. skowraniec), ulega jednak wszelakim odmianom: na Rusi żaworonok, na Małej żajworonok i hajworonok; najdalej odbiegł czes. skrziwan i szkrziwánek.
skowyt i skowyk, skowytać, skowyczeć, o ‘skomleniu’, »nie skowiknie pies«, biblja (zaskowyczy, Leopolita); cerk. skyczati, o podobnych głosach; bez s-, kuwiek (p.) i kuwikać, o sowie: »jako sowa kowiekać«, kuwieczka, ‘piszczałka do wabu’; słowień. skowik, o ‘krzyku sowim’, u Serbów skwiknuti, skwiszati, ‘skomleć’.
skrewić, p. krewić.
skrobać, skrobanina, skrobia (‘mączka’; nazwa ‘krochmalu’ słowiańska), skrobacz(ka). Prasłowo: skreb- (ogólne na Rusi, skriesť, skriebu, skriebat’, cerk. oskrebą, ‘oskrobię’, małorus. wyskrebky, — u nas chyba w skrzybać, ale to i o ‘lataniu’ się używa); skrob-, a do tego częstotliwe skrabać, od czego i szkrab, ‘smarkacz’. Do skrob: skrobotać, u Reja i i.; obok niego postać z ch: chrobotać i chrobak- ‘robak’ (p.). Złożenia: skrobipiórko. W 15. i 16. wieku skrob’, ‘parchy’. W 16. wieku skrabać, skrabnąć, częste np. u Reja, i o ‘dotykaniu sławy’, o ‘uszczypku’; skrabowaty, i o ‘chropawej korze’. Lit. skrebēti, o ‘chrobocie’, at-skrabai, ‘odpadki od sukna’, itp., anglosas. screpan, ‘skrobać’, dziś niem. schrapen (to samo).
skródlić, ‘bronować’ (»rolnik radli, skródli«; piszą i przez u, mylnie); prasłowo; rus. skoroda, ‘brona’, skorodiť; pień skord-, z półgłoską skŭrd-, p. oskard. Bogaciej zastąpione w lit.: skerdżiu, ‘rzezam’, skerdēti, ‘pękać (o skórze)’, skardus, ‘stromy (o brzegu)’, iszskardyti, ‘ugniatać ziemię’; pomijam inne słowa, przeniesione na ‘nędzę’.
skrom, ‘tłuszcz’; jak cerk. skram, rus. skorom dowodzi, z pierwotnego *skorm, to samo co karm (p. karmia); tu s- nagłosowe ocalało. O zającu mówiło się stale skromny, nie tłusty.
skromny, skromliwy, poskromić i poskramiać, może wyłącznie polskie (bo ruskie są pożyczki), zresztą tylko w łuż., więc nawet co do następstwa brzmień niema pewności; ale czes. skromný, jeśli rodzime, ustala to jako przynależne do skrem- (p. krzemień).
skroń (»albo pieski«), z pierwotnego *skorn-, wedle kaszubskiego skarnia, cerk. skranija, czes. skráń; brak na Rusi; w greckiem kranion, ‘czaszka’, bez s-(?).
skróś, nawskróś, cerk. krozě, serb. krozě i skrozě, rus. skroz i skreź, małorus. skriź i kriź, czes. skroz
