pój’, franc. poisson, ‘trucizna’), grec. piomai i pōnō (narzeczowe). Brak tego pnia w lit., ale jest w prus. poieiti, ‘pijcie’, p(o)uton i poutwei, ‘pić’ (łac. pōtus, ‘napój’, ind. pātum, ‘pić’), pout, ‘pić’ (może i lit. puota, ‘huczna biesiada’). P. pieróg; piwo; poić. Tak samo u wszystkich Słowian.
piec, piekę; piekarz, piekarnia (wedle niem. Bäcker, Bäckerei), od częstotliwego piekać, wypiekać; przypiekać; spieka; pieczenia, od 18. wieku pieczeń; pieczeniarz, o ‘pasorzycie’; pieczonka, o ‘wątrobie’ (narzeczowe); pieczywo; pieczyste. Tak samo u wszystkich Słowian: cerk. peką, peszti, rus. pieku, piecz, itd. Litwin przestawił brzmienia: kepu, kepti, zamiast *peku, *pekti; ind. pacz-, grec. pessō z *pekjō, łac. coquo, coquīna (p. kuchnia), z poq-; Grecy mają i artokopos, ‘piekarz’, niby jak lit. kepu, a peptos, ‘gotowany’, pepsis, ‘trawienie’ (por. dyspepsja, o ‘złem trawieniu’. P. piec; piecza; pieczęć; piekło; opoka.
piec, pieca, rodzaju męskiego, u innych Słowian żeńskiego (rus. piecz, czes. pec, serb. peć), i to zapewne pierwotniejsze (u nas taka odmienność nie wyjątkowa, p. cień, żołądź i inne); urobione przyrostkiem -tĭ od piek- (-kt’ przechodzi u nas w -c, na Rusi w -cz, i t d.; p. noc); dalej piecyk; piecowy; piecuch (jak śmierdziuch), i t d. Bułgarskie peszt, stąd nazwa Peszt (niem. Ofen); Węgrzy przejęli ją jeszcze nad dolnym Dunajem i nad średni przenieśli. — W dziejach mieszkania piec olbrzymie posiada znaczenie; świat klasyczny i Niemcy nie znali go wcale, palili na wolnem ognisku, nie w piecu, dla przyrządzania potraw itp. Kto go wynalazł? Jest cechą odwieczną Słowian, co dopiero pod wpływem obcym, na Bałkanie np., piec ogniskiem zastępywali. Doświadczenie, że kamień rozgrzany ciepło długo przechowywa, wywołało ten wynalazek: stos kamienny, coraz bardziej celowo układany, doprowadził do pieca, w klimacie surowym tak pożądanego. Wschodnia Europa, Ruś pierwotna (nie Scytowie), do pieca doszła od dziur, we których ogień rozkładano, czego dowodzi i nazwa pieczar (p.), przezwanych, dla podobieństwa, od pieca.
piechota, piechotny, piechotnik, piechur, (na) piechty; pieszy, pieszek w szachach; pieszki; jedyna niemal u Słowian pozostałość po prasłowie dla ‘nogi’: ind. pad-, grec. pūs, podos, łac. pēs, pedis (por. wyżej pedały), niem. Fuss (goc. fōtus), od czego i wszelakie nazwy dla ‘podeszwy’, ‘ziemi’ itd.; na Litwie obficie zastąpione: peda, ‘noga, ślad’, peszczias, ‘pieszy’, prus. pedej, ‘pończochy’ (lit. pedelis). Słowiańskie pieszy poszło od piech- (niezapisanego w cerkiewnem), zgrubiałego (jak Lęch) do przymiotnika jak litew. peszczias, z s (sz) od ped- i przyrostka na -t. Stopień o w lit. padas, ‘podeszwa’, t. j. słowiańskie pod (rus. bułg., w znaczeniu ‘podłogi’).
piecza, ‘staranie, opieka’; w dawnym języku (cerkiewnym, staroczeskim i innych) mówiono: »piec się o czem« ‘starać się, gryźć się’, stąd bezpieczny, niebezpieczeństwo, a dawniej, jeszcze i w 16. wieku, przezpieczny, przezpieczność. Dalej pieczliwy, pieczliwośč, ‘troskliwy’, ‘troska, staranie’, przestarzałe. Od piek-; przyrostek -ja, dlatego u wszystkich Słowian to samo cz:
