karp, karpiowy, karpiowaty. Nazwa europejska, jak karaś, łosoś i inne, których rodowód niewyśledzony; bo skąd łac. carpa (i we wszystkich romańskich językach), a niem. Karpfen?, któż od kogo pożyczył? Nasze i czes. karp z niem., ależ inni Słowianie mają formy jakby od prasłowiańsk. *korp: małorus. korop, południowe krap (czeskie z przestawką, kapr), co wywodzono od korpawego.
karśniawy, ‘lewą ręką bardziej sprawny’; jak czes. krszniawý od krsznie, ‘lewicy’, od krchý, ‘lewy’; w cerk. i rus. korch, ‘pięść’, krsznia (to samo).
karta papieru, »karta igierna« (do grania); kartować, ‘układać’ (»orzeł pióra kartuje«, Potocki); kartka, karteczka, kartkowy; kartowy, kartownik; karton; kartelusz, ‘wyzwanie na pojedynek’, i kartel, toż. Z włos. (niem. franc.) carta, a to z łac. charta z grec. chartē, ‘karta papirusowa’. Kartelusz (jak kapelusz), włos. cartello, franc. cartel. Na Bałkanie i u Rusi bywa i charta, chartija, wedle greckiego.
kartofel, kartofla, ‘ziemniak’, z niem. Kartoffel, z włos. nazwy ‘trufli’, tartufo, tartufolo, przeniesionej na jarzynę amerykańską; Słowianie i Niemcy skracają: rus. kartoszka, niem. Tüffel (nasze narzeczowe tufle); za Niemcami odmieniliśmy t- nagłosowe w k-; tartofle jeszcze u Mitzlera, Warszawa 1758. Włoska nazwa niejasna, gdyż ‘trufla’ u innych Romanów tylko truffe, trufa.
kartun, wedle niemieckiego narzeczowego Kartun zamiast Kattun, włos. cotone, franc. coton, łac. cotonum z arabs. qoton, ‘bawełna’.
karuj, ‘kmin’, karujowy, mylnie karólek i karolek, z łac. careum.
karuk, u Potockiego częste: »na marmorze pisząc swoje reguły karukiem«, »pisma na karuku«, ‘trwałe’; do nas z Rusi, karłuk; stąd wzięte ang. carlock; słowo ruskie i ‘pęcherz ryby’ (wyza), oznacza, bo z niego ten klej rybi wytwarzają; u nas i »asfaltycki karuk«.
karw, ‘wół stary, ciężki’; przezwisko na ‘ludzi leniwych, ospałych’; stąd prus. kurwis, ‘wół’; ta forma jedynie u nas się pojawia i jest dorobiona, jak sarn do sarna itp., do karwy, t. j. krowy (p.), jak karwiniec, karwowy.
karwasz, ‘naramiennik’, z węg. karvas.
karwatka, ‘suknia krótka’ (nawet »karwatka z deski«, ‘trumna’); karwat, ‘szabla’ (por. multan, ‘miecz’ i naród); krawatka na szyję; wszystko od nazwy Charwatów (u nas Krwaty, Klwaty od 18. wieku), z ruska Chorwatów (u nas mylnie Chrobaci; Białochrobacja, bajeczna), od szczepu południowego Chrwatów, których za łaciną i Kroatami nazywamy. Z tych nazw krawatka, franc. cravate, niem. Kravatte, najpóźniejsza, w 17. wieku dopiero do Francji weszła; w włoskiem jest jeszcze croata = cravatta; por. katanka, brandebury, stradiotka, i inne nazwy strojów od noszących je żołnierzy lub narodów. Ma być i karwatka, ‘miarka na płyny’, przestawione z kwaterka(?).
kary, ‘czarny’, głównie o maści końskiej, pochodzi, jak inne podobne, ze Wschodu, od tur. kara, co na Ruś-Ukrainę w 17. wieku nas doszło; karosz, jak gniadosz, srokosz, białosz.
