karjolkę z włos. carriuola; wszystkie z łac. carrus, a to jest pochodzenia celtyckiego (iryjskie carr, ‘biga’), franc. char; kar dla ‘taczek’ używa się po narzeczach. Stąd i nazwy karjery i karuzelu, z włos. carriera i z franc. carrousel; karjera była i ‘miejscem konnej jazdy’ i nazwą ‘ćwiczeń’ samych (»karery wyprawia«, Stryjkowski w Kronice r. 1581), z czego ogółem ‘bieg, zawód’; w karuzelu kręcono się w kółku. Kara powtarza się i w karawanie (p.).
karabela, ‘szabla krzywa’, wyłącznie do stroju używana, pochodzenia wschodniego, jak demeszka, i również od miejsca wyrobu, Karbeli w wilajecie bagdadzkim, nazwana. U rękojeści jej nie było kabłąka dla ochrony ręki; dostała się do nas dopiero z końcem 15. wieku; z karabelek (niewojowniczych) szydził jeszcze Potocki.
karacena, dawniej (17. wiek) karacyna, ‘zbroja, pancerz’, z łac. corazina od coria, ‘skóra’; od tego samego słowa, coratia, włos. corazza, franc. cuirasse, pochodzi niem. Kürass, Küris (stąd nasze kirys), a od tego nazwa kirasjerów.
karaczan, karakan, karaluch, z rus. tarakan (u Czechów zamiast karakana pospolity), franc. niem. Kakerlake (nazwa wraz z owadem przywędrowała z Ameryki Południowej), gdy tarakan ma być początku północno-tureckiego.
karafioł. Najrozmaitsze nazwy roślinne splotły się w tej jednej. Mówimy powszechnie o karafiołach, zamiast (i obok) dawniejszych kalafiorów, kaulafiorów (włos. cavolofiore, caulifior, franc. choufleur, niem., przetłumaczone dosłownie, Blumenkohl, boć to łac. caulis, ‘kiel’, i flores, ‘kwiaty’). Rzadsza już nazwa ‘gwoździków’ (‘dianthus’): karafjor i karafjoł, karofiał, czes. karofi(l)at, z łac. gariofilum, włos. gariofilata, franc. girofle, z grec. karyofyllon (‘kwiat orzechowy’ — ale nazwę obcą, indyjską, niezrozumiałą, Grek swojskiem brzmieniem zastąpił), łac. cariophyllum. Nakoniec tu przyłączył Karłowicz karpiele, nazwę ‘brukwi’ (miejscowo i ‘buraków’, ‘ziemniaków’ i i.), u nas tylko znaną; Czesi wzięli swoją z polskiej.
karaś, nazwa ryby, europejska; niem. Karausche, łac. carassius (dawne niem. karas, jak u nas); lecz skąd wyszła?; karaski; karaskać się, ‘guzdrać się’. Ale karesować, karasować, z franc. caresser, ‘pieścić’, od łac. carus, ‘miły’.
karawaka, od hiszpańskiego miejsca odpustowego, słynnego krzyżem św.; »z półtrzecia krzyżów święta karawaka« (częste u Potockiego), t. j. ‘krzyż o dwu poprzecznicach z siedmiu krzyżykami i 18 literami’; także karawika (broszurka z modlitwami od tych liter); stawiano te krzyże przeciw zarazie.
karawan, niegdyś ‘ładowny wóz długi’, niem. Karrwagen, od 15. wieku używane, dziś wyłącznie o ‘wozie pogrzebowym, marach’; karawaniarz. Ale karawana, wyjątkowo i karawan, ‘orszak kupców czy pielgrzymów’ (»gwiazd karawany«), z pers. karwan, ‘kompanja’.
karazja, rodzaj ‘sukna’ dawnego (częste w 17. wieku), pospolitego (przysłowie: »fraszki adamaszki, karazyja grunt«); niem. Karsai, Kirsei, Kersei, z romańskich języków, włos. carisea; krakowska kierezja ma niem. wokalizację.
