gown, ‘suknia’); we wszystkich językach słowiańskich; na Bałkan (i na Ruś) przeszła wprost z grec. guna, ‘kożuch’ (z łac.).
gusła, guślić, guślarz (w znaczeniu ‘wróżbiarza’ głównie od Mickiewicza i jego Dziadów się rozeszło; dawniej raczej ‘zabobonnik’); u Czechów brzmi niby odwrotnie: kouzlo, ‘czary’; urobione, jak hasło, do gud- (p. gąść, gędę), w znaczeniu ‘zamawiania, naszeptywania’ ; por. lit. gudu, ‘żałuję’.
gusman, guzman, ‘kuglarz’ (nie guślarz!.), ‘błazen’, z nazwy osoby, por. Gąska, używane w 16. wieku (u Górnickiego, Klonowica i innych); niby hiszpańskie, ale np. i bandera ma wygląd zupełnie hiszpański (bandera, włos. bandiera, franc, bannière, z niem. band-, łac. z tego bandum).
gust, guścik, gustować, gustowny, z łac. gustus, ‘smak’, co łączą z niem. kosten, ‘smakować’ i ‘kosztować’.
guz, guzik, guzikarz, guzikowy, guzeł, guzica, guzowaty, zaguzować (wymawiają z dz zamiast z: zagudzować). Jeden z licznych okazów oboczności ą i u; Bułgarzy (i nasz dawny język) mają niemal wyłącznie ą: gŭz, ‘zadek’, trŭsigŭzica, ‘trzęsidupka’ (rus. trjasoguzka), dla ‘pliszki’; w słowień. goza i guza, ‘zadek’. U nas w tem samem znaczeniu guzica, guziczka (‘lędźwica u kokoszki’, Mączyński 1564 r.), na Rusi (a od niej u nas w 17. w. u Paska, Potockiego i i.) huzica, huzno, rus. guzno; małorus. huzyća, huzno, bojahuz, stąd nasze bojahus; rus. kurguzyj, ‘z krótkim ogonem’. U nas dziś guz o ‘narośli’, (»guz na czole«, »oberwał guza«, »szukać guza«), a guzik wyłącznie o ‘zapinaniu’ (dawny knaflik). Ale guz nietylko z gązem (dawne gęzica, gąz), lecz i z kusym, kęsym, oboczny, a więc guzy tyle co kusy (kęsy): »daleko guzy (‘kusy’, pies) od zająca«, a guzdrać się, guzdrała, »pani guzdralska«,o ‘powolnych ludziach’ (por. rus. guzat’, serb. ogużati, ‘marudzić’) zajęło miejsce dawnego kustrać się (jak kustrzyca to samo co guzica). W lit. gu(n)żys, ‘kość w kłębie’, ‘głowa kapusty’, ‘grdyka’, ‘gardziołek’, stąd nazwa ‘bociana’, gużas; gużoti, ‘skurczyć się’, gu(n)żeti, ‘siedzieć skurczywszy się’ (w gnieździć, pod skrzydłami), gużyne, ‘zbiór młodzieży’, guszta, ‘gniazdo’; u bywa krótkie i długie. Guz u nas od 1500 r. niemal wyłączne; tak samo u wszystkich Słowian, guz, guzo, guzno (obok śladów gąz).
gwałt, gwałcić, zgwałcić, gwałtować, gwałtowny, gwałciciel, gwałtu! na gwałt, z niem. Gewalt; od 14. wieku powszechne; niem. od walten, ‘władać’.
gwar słowiańskie, gwarzyć, gwarny i gwarliwy (gwara w znaczeniu ‘narzecza’, gwarowy, np. słownik, nowsze; dawniej: ‘wymowa’); z a wyłącznie polskie; z o w cerkiew. gwor, o ‘bełkocie wody’, łuż. howrić (z hworić?), o ‘szumie’ wszelakim; ten sam pień z odmienną samogłoską w gaworzyć, zamiast goworzyć, por. Goworek; z gwar i gwor por. kwas; jest to pień gu-, o ‘ryku’, rozszerzony przez -r; rus. gurba, ‘tłum’.
gwar niemieckie, dziś nieznane, z przewodu sądowego miejskiego, ‘poręka skargi’, w 15. i 16. wieku (»gwar się stał, t. j. aby wyżej nie żałował«, prawią ortyle 15. w., »podnieść lub uczynić gwar«, u Groickiego 1560 r.); z niem. Gewähr, od
