górek; wzgórze, Podgórze; w imiennictwie miejscowem niezliczone razy się powtarza. Prasłowo; znaczenia ‘góry’ i ‘lasu’ (góry bywają lesiste) spływają razem, np. bułgar. gora, ‘las’; podobnie na Litwie. Ind. giri-, ‘góra’ (pers. gar, gir); lit. gire, ‘las’, a prus. garian nawet ‘drzewo’. Pierwotne znaczenie ‘wierzch’: »do góry«, »na górę«, »górne piętro«.
Gorazd, imię osobowe; jest i Gorzędziej, jako imię miejscowe; u innych wszelkich Słowian przymiotnik gorazd, gorazn, ‘doświadczony, biegły’, właściwie ‘mówny’, od gor-, ‘mówić’, p. głos; czes. narzeczowe horazditi, ‘hałasować’; na Rusi harazd i goraz(d), ‘bardzo’, używa się i dla powitania: harazd doszli!
gorący, p. gorzeć.
gorgi, ‘głosy’, »(słowik) niekontent z gorgów wrodzonych« u Zimorowica, u innych gorgi ‘trele’; Potocki nawet o koniach używa; wyjątkowo w liczbie pojed.: »z gorgiem«; włos. gorga, ‘gardło’, lecz raczej gorgia, ‘trele, rulady’; stąd u Reja: »teperele z gorgulikiem«, ‘naszyjnikiem’, por. włos. gorgiera, ‘kołnierz’; dalej gorgolić się (włos. gorgoglio, gorgogliare, ‘mruczeć’), »gdzie się na możniejszego ubogi gorgoli«, »na ich niewinność się gurguli«, r. 1615, »gadania (ich) gorgoleniem zowię«, r. 1650; dawno wszystko zapomniane.
gorlić się, »gniewając się a gorląc się« (‘oburzając się’), w biblji (i u Leopolity), w wielkopolskich narzeczach; zwykłe u Czechów (np. horlicz, ‘zelota’); urobione jak gorliwy (gorliwość, gorliwiec), ogólnie słowiański przymiotnik, od gorzeć (jak cierpliwy od cierpieć); gorliwy u Serbów i i. znaczy ‘to, co łatwo gore’, u nas i u Czechów przeniesione na umysł, to samo co żarliwy (por. zagorzalec). Wobec rodzimości naszego gorliwy nie należy wątpić i o rodzimości biblijnego gorlić. I serb. gorljiw ‘żarliwego’ oznacza. P. gorzeć. Rodzimość gorlenia wspiera: »krówka się tym rozgorzliła (‘rozgniewała’)« w Ezopie.
gors, gorset, gorseciarka, z franc. corset (od corps, łac. corpus, ‘ciało’), o ‘staniku’, i corsage, o ‘biuście’ samym. Skąd g? R. 1703 wymieniają »hazuczki (‘kaftaniki’) z korszetami«, a więc z poprawnem k; może wpłynęła tu inna nazwa stroju (na głowę): »garsety z włosów« (od włos. garza?). Gors całkiem nasz dorobek.
gorze, ‘biada!’, wykrzyknik (»gorze nam!«, woła Henryk Brodaty pod Lignicą r. 1241); rzeczownik, ‘bieda, nieszczęście’, dochował się do 16. wieku: »wnet ją tam napadło gorze«, Ezop; »kto zna morze, wie co gorze«, «zbywszy swego gorza«. P. gorzej.
gorzeć, gorzeję; 3. osoba: gore (krzyk od ognia), jak wre, a do tego i goresz, goreją, gorejący, pogorewają 1549 r.; pierwotna odmiana: gorzę, gorzysz, zapomniana; od niej imiesłów, dziś przymiotnik, gorący, gorętszy; gorącość, gorączka (z mylnem cz zamiast c), gorączkowy, gorączkować się; częstotliwe gorać i ugarać, dogarać, wygarać; zagar; ugor, ugorować, o ‘ziemi wystawionej na słońce, bez uprawy’; ogorzały. Gorzałka (przeszła od nas do Czechów, korzalka, i na całą Ruś, horiwka, por. niem. Branntwein); zgrubiałe od gorzałka: gocha i gochna; dawny wywód tego słowa: »gorzał K« (alchemik); liczne urobienia: go-
