Strona:PL Aleksander Brückner-Słownik etymologiczny języka polskiego 139.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

fest, z niem. Fest z łac. festum, (franc. festin, stąd festyn, i fête, stąd feta, fetować, ‘częstować’); »fest sprawił«, Rej, »na jakiś fest« itp.; od pierwiastka, jaki i w nazwie feriae i fanum (fanatyk). Inne fest, ‘mocno’, z niem. fest.

feteć, fetoć, ‘wstążka’, przestarzałe, narzeczowe (fetecie, ‘strzępki’), z włos. fettuccia, ‘wstążka’, od fetta, ‘kawałek’, ‘pasek’.

fetor, z mylnem ó, jak w doktór, odór itp., z włos. fetore z łacin. foetor, ‘smród’.

fiakier, europejskie, z franc. fiacre: w domu z wizerunkiem św. Fiakra najmywano w Paryżu pierwsze dorożki; fiakierski.

fiasko, z włos. fiasco, ‘flaszka’, co z niem. pożyczone; europejskie w tem znaczeniu osobliwszem.

ficać, ‘wierzgać’, i fikać, fic i fik, dźwiękonaśladowcze, fiknąć, fik-mik.

ficygierna, w 18. w., frycigierna w 17. wieku (u Piekarskiego), ‘kochanka’, sztuczne, jak fidryganc(j)e, ‘figle’, ‘zaloty’, u tegoż.

figa, dawniej fig i fik: to z łac. ficus wprost, tamte z niem. vīge, Feige; w psałterzach i biblji wahają się i postaci z g lub k, i rodzaj, męski lub żeński (»z swego figu« itp.); słowo łac. p. pigwa. Figowy, figownica. »Pokazał figę«, »dostał figę«, z włos. far le fiche a... ‘szydzić z kogo, znanem wystawianiem palców’.

figatele, ‘drobnostki’ (od potraw przeniesione, włos. fegatello od fegato, ‘wątroba’).

figiel, figlować, figlarny od figlarza, i figlarski, zdrobniałe figlik i figielek; do rymu dorobiono figiel-migiel, wedle fig-mig; figlasy, ‘ozdóbki’, wedle wykrętasy; z figury (p.), przez narzeczowe figuły, por. zwrot: »nakreślił na czole jakiś figiel«. Z polskiego czeskie i ruskie słowa tej samej postaci (czes. figl, rus. figlar) i znaczenia.

figura, figurować, figurant, figurka, figuralny, z włos. (figuryna, figurynka, z figurina) i łac. figura (od fingo, ‘kształtować’, skąd i fikcja, fiktywny i fikcyjny, o ‘wymyśle’, a fiks, fiksat, fiksować, fiksacja, o ‘manji, czepieniu się jednej myśli’); p. figiel.

fik, fikać, fiknąć, Fikalski, fikmik albo fig-mig, dźwiękonaśladowcze; czes. fikati metlou, ‘ćwiczyć miotłą’, słowac. ‘szlochać’.

filar, z niem. Pfeiler z łac. pilare od pila, ‘słup’; Czesi mają postać dawniejszą, pilerz, pilirz.

filja, dosłownie ‘córka’ (łac. filia), pierwotnie kościoła (klasztoru) macierzystego, dalej określenie wszelkiego zakładu »bocznego«, zawisłego od głównego; filjacja, ‘wywód rodowy’, filjalny; łac. od filius; p. doić, dziewa.

filip, nazwa ‘zająca’ (jak maciuś, ‘kocur’; p. kaczka); »wyrwał się jak filip z konopi« (‘na swą biedę’). Od imienia własnego, grec. filippos, ‘koniomił’; od tegoż imienia i nazwa Filiponów (starowierców ruskich, albo Filipowców, nazwanych od herszta swego) i Filipin (od króla hiszpańskiego; od niego i nazwa monety filipa).

filistyn, w 15. w. nazwa Kumanów; filister, pogardliwa nazwa ‘mydlarzy, burżujów’, z uniwersytetów niemieckich wyszła (dla nie-studentów), jak bursz, knajpa itp.

filiżanka, fildżan u Bułgarów i Serbów, z tur. fildżan zam. findżan (a to przez arabskie z pers. pingān), może za pośrednictwem