wyprano za to kijami), więc należy się jej wywód ze Wschodu, jak i kierejce; »Sobieski lekką okryty burką dla zaszczytu«, »wodzów przybrali w buzdygany i lipnickie burki«. Do nas przyszła nazwa ze Wschodu, Rusi, nie naodwrót, ale na Wschodzie tylko nazwy koloru nadają się do jej wykładu, tur. pers. bur, o ‘rudawym’, ‘lisim’, mong. bürüj, ‘ciemny’. Natomiast innego pochodzenia może być przymiotnik następny:
bury, ‘szary’, chociaż i ta nazwa tylko u nas i na Rusi istnieje, coby również Wschodu dowodziło; inni wtaczają łac. burrus, o ‘lisiej barwie’, burra, ‘pilśń’ i ‘ubiór z sukna’, birrus lub burrus, franc. bure, stąd bureau; p. biuro.
burmistrz, burmistrzować, w 14. i 15. wieku burgmistrz, i burgrabia, rozpodobniony w murgrabia, z niem. Burgmister (Bürgermeister), i Burggraf, od Burg, ‘gród’, i mister, graf; węg., tur., rumuń. burkałab z tego.
bursa, ‘konwikt’, z łac. bursa, niem. Börse, ‘sakiewka’; bursować, ‘być żakiem’ (w bursie), u nas już zapomniane, używane w 16. wieku (a na Litwie bursawoti do dziś) dla ‘łotrowania’, ‘zbytkowania’, bursownik, litew. bursauninkas, ‘rozpustnik’. Z grec. byrsā, ‘skóra’, ‘wór’, ‘sakiewka’, ‘opłata’, przeszło na nazwanie ‘spółki’, ‘giełdy’, niem. Börse, stąd franc. bourse, rusk. birża, a dalej i niem. Bursch (ze wszelkiemi urobieniami, burszowski), co oznaczało od 15.—17. wieku ‘rotę’, ‘spółkę’, zanim przeszło na osobę, należącą do niej, por. fraucymer.
bursztyn, r. 1472 burstein, później borsztyn (tym ‘asbest’ w 15. wieku tłumaczą najmylniej), z niem. Bornstein (‘płonący kamień’), dziś Bernstein (niby brennstein, born- dolno-niem. postać); bursztynowy. Słowianie nie mają żadnej własnej dlań nazwy, rusk. jantar z litew. gentaras; Litwa ma dwie rodzime, bo Prusowie nad samem jego gniazdem od prawieku siedzieli.
burt, burta, ‘pobocza nasypu, okrętu’: »nawa rozpuści źle sklijone burty«, Potocki, burtnica, burta i borta, ‘tresy’, ‘galony’; niem. Bort (-bord, bakbord) i Borte.
burza, burzyć, burzliwy; burzyc, burzyciel i burznik tyle co burca (obrazoburca); zaburzenie, burzan (późne, zdaje się małoruskie burjan, ‘zielsko’, ‘chwast’), oburzyć się (piszą także oborzyć, bo tu wmieszano pierwotny, zupełnie odmienny czasownik ob-orzyć, p. orzy). Prasłowo; tak samo i to samo wszędzie: cerk. burja, buriti; lit. biaurus, ‘okropny’, biaurybe, ‘brzydota’, z j wtórnem, jak w kiaunē, p. kuna; może łac. furia (nasz furjat), furo, ‘szaleję’, norwes. bure, o ‘ryku wolim’, łotew. bauruot, w tem samem znaczeniu, baurat, ‘szczuć’.
buszować, ‘rozbijać’, rusk. buszewat’, ‘hałasować’, ‘burzyć’, od buch(?) do bu- w bujny, z czem i litew. būrys, ‘kupa’, ‘gromada’ (i o deszczu), łotew. būra, ‘kupa ludzi’, łączą; u nas późne, jakby z małorus. buszowaty(?).
but, z późnem i mylnem u zamiast ó, stale w słowach łac. i niem. zastępującem o oryginału (por. kluski, nuta); bucik, buciska; od nas na Ruś już w 15. wieku (jest w kronice); nie z franc. (stąd botynki), ale z łac. botta (Czesi mają jeszcze rodzaj żeński, »głupi jak but«: hloupý jako bota); w 16. wieku (nie mówiąc o 15.) przez o pisane.
