serb. dabar, rozpodobnione z *babar, u Słowieńców breber. Prus. bebrus, lit. bebrus, bebras, babras i debrus, dabras, łac. fiber, niem. Bieber, awest. bawra-, ‘bóbr’, ind. babhru-, ‘brunatny’; słowo uchodzi za zdwojenie pnia bēr-, ‘brunatny’, lit. bēras, ‘brunatny’, niem. Bär, ‘niedźwiedź’.
boch, ‘tułów wołu’, czesk. bóch, z dawnego niem. bache, ‘połeć’.
bochenek, zamiast dawnego bochnek (2. przypad. bochenka), w biblji bochniec, »pięć bocheńców« (»pięcioro chleba«, Leopolita; na innych miejscach placki, krepel u niego); czes. bochnec i bochník, — u nas i bochen nowo dorobione, jak tan do taniec. Z dawnego niem. fochenz(e), z łacin. focacia, ‘podpłomyk’, od focus, ‘ognisko’; w pożyczkach 10. do 12. wieku niem. f w b się odmienia.
bochnary, nazwa monet, u Reja; te zowią się i od osoby mincarza (jak tymf itp.), albo od miejsca bicia.
Bochnia, od pnia bech: boch, nierzadkiego w dawnych nazwach miejscowych; czes. Bechyń, Bochotnica i i., nieznanego znaczenia.
bocian, i w wielu odmianach, np. boćko (stąd nazwa: Boćki, a od nich: boćkowski, boćkowiec, o ‘bizunach’); słowo nasze i nadodrzańskie (łuż. baćon i bośon, załab. botian; postać pierwotna *botěn, por. rus. botat’, ‘tupać’, ‘dyndać’, botało, o ‘ciężkim chodzie’, botnia, ‘wrzawa’, bot, ‘żerdź rybacka’; może w związku z batem, p.); kłobocian i klebocian, bo dzieci śpiewają: »kło kło bocian«; flisacy go w 16. w. dla powagi księdzem Wojtkiem zwali; białorus. botjan u Skoriny r. 1518, od nas; na Rusi zwie się on i busko, busieł, busoł, stąd nasze buśko, bus, busieł (ludowe) i dla wszelakich ‘siwych, szarych zwierząt’ (np. busko, ‘kot popielaty’, busyj, o tej barwie), nieznanego początku.
boćwina, do nas z Białej Rusi (t. j. Litwy); z rus. botwa, ‘ćwikła’, u nas i botwina, a to nie z łac. bēta, niem. Beete, ‘ćwikła’, lecz p. butwieć; u Serbów i Słowieńców blitwa i bitwa, z włos. bieta, narzecz. bleda, łac. beta i bleta.
bodaj, bodajś, bodaś, skrócone z bóg daj, od 17. w.
bodę, bóść, bodiak, niby ruskie, bodziak i bodłak, ‘eryngium’ r. 1472; bodnąć, bodliwy; bodziec, bodźca, dawniej bojca, zwykłą odmianą (»ostre bojca w bok włożyć«, Potocki; nijakie, zwyklej męskie, ruskie bodiec, ‘ostroga’, serb. bodac, 2. przyp. boca z bodca); częstotliwe badać (p.). Prasłowo; cerk. bodą, bosti, lit. z wokalizacją e, bedu, besti, ‘kopać’, z o, badyti, ‘kłóć’, bedre, ‘dół’, prus. bodis, ‘sztych’, em-badusi-si, ‘tkwi’, łac. fodio, ‘kopię’, niem. Bett, ‘łóżko’, Beet, ‘grządka’, goc. badi, ‘łoże’. Jeśli ‘geranium’ i bodziszkiem przezywają, to porównaj z tą nazwą pichawiec (mylnie piachawiec) w 16. w., od pichania, t. j. ‘pchania’, ‘bodzenia’; inne nazwy dla ‘geranium’: czapinos (od czapli!, czes. czap, ‘bocian’), bocianie noski, grabki i grabie, żórawie noski, dziębrenoski r. 1557 zamiast ziębie noski (? od zięby), później dziebrenoski.
bóg, pierwotnie ‘szczęście’, ‘pomyślność’ (ind. bhagas, w temże znaczeniu bhadżati, ‘udziela’); stąd: bogaty; ubogi, t. j. niebogi, niebogaty (u w pierwotnem, przeczącem znaczeniu), *niebożec (stąd z nowym przyrostkiem -ik, jak Niemczyk, niebożczyk, pisane mylnie nieboszczyk),
