błażek, błażejek, ‘krążek woskowy’; por. gromnica.
błąd, błądzić, do tego błąkać się (jak brukać do brud, puskać do puścić); złożenia z za-, po-; błędny, błędliwy, obłęd. My mamy ten pień tylko z samogłoską o (błond-), ale cerk. ma go jeszcze z e: blędą, blęsti, ‘błądzić’, i o ‘nierządzie’, stąd ruskie blad (por. wyż. bledzin syn); blesti u Serbów, Słowieńców, Czechów, ‘pleść od rzeczy’ (u nas narzeczowe blędzieć?). I błąd prasłowo: cerk. błąd, o ‘nierządzie’ (powszechne, błudnica, ‘nierządnica’; bludni sin, ‘marnotrawny’, serbskie; rusk. ubljudok, ‘bękart’, z j wsuniętem, jak często). Prasłowo; niem. blind, ‘ślepy’, blenden, ‘oślepiać’, Blendling, ‘mieszaniec’, ang. blunder, ‘błąd, błądzić’; lit. blandytis, ‘spuszczać oczy’, blindo, ‘pociemniało (woda się zmąciła)’, pryblindē i priebłanda, ‘zmierzch’, blendżiu, ‘śpię’, błandas, ‘śpiączka’, ‘pochmurna pogoda’, błandus, ‘mętny’ (i o ‘zaprawianiu mąką’, jak słowień. obloda i obloja, o ‘paszy, zaprawianej mąką’). Por. obłąkaniec.
błękit, błękitny, z czesk. blankyt, a to (p. wyżej blansz) z łac. blanchetus, blanketus, o ‘jasnem płótnie’; u nas ę jak zawsze z an w 16 w.
błoć w nazwie roślinnej, prasłowie: prosiana błoć, mylnie zamiast włoć (p.).
błogi, błogo, błożyć, pobłażać, błogosławić zamiast błogosłowić (cerk. błagosłowiti tłumaczy dosłownie grec. eulogein, jak ich błagosłow, ‘teologa’, bogiem sławiena w Bogurodzicy zamiast błogosławiona), i bogosławić trzyma się upornie do 16. w., jedno wydanie pisze bogosławić, drugie błogosławić, np. psałterze i godzinki z 1. połowy 16. w. Częstotliwe do tego było błogać, w 15. w. jeszcze ocalałe, co odmieniono w błagać, błagalny; dalsze częstotliwe przebłagiwać. Prasłowo; cerk. błag, ‘dobry’, błażen, ‘błogosławiony’, ruskie dawne i ludowe bołogo, bołozie, ‘dobrze’, zresztą błago- w mnóstwie złożeń »jelejnych«, błagomyślnych; u Serbów i Bułgarów blag den, ‘święto’ (jedzą z mięsem), u Łużycan błożko, ‘na szczęście!’, czesk. blahý, Blahoslaw. Gdy w błaznie, błagim pień *błag-, w błogim pień *bołg, i moglibyśmy go z wyżej omówionym bełz- z tą samą odmiennością gardłowej połączyć.
błokać, błochać, wybłokać, ‘wyrzygnąć’, wokalizacja z o, p. blekot.
błona, błonka, błoniasty, błoniarz, ‘szklarz’ (od błon okiennych), błonie, ‘płaszczyzna’, ‘łąka’, błoniawa (por. biel, ‘warstwa biaława pod korą’ i ‘polana’, ‘bagno’); w obu znaczeniach prasłowo; rusk. bołoń, ‘biel (drzewna)’, i bołonje, obołoń, ‘niziny wystawione na powódź’, czesk. blána, ‘skórka’, ‘biel’, i blana, ‘pastwisko’, ‘łąka’; postać pierwotna *bolna, lit. bałnas, ‘biały’. P. biały, por. błoto.
błoszczyca, ‘pluskwa’, p. płoszczyca.
błoto, błocko, błotnisty, zabłocony; prasłowo; cerk., bułg., serb., słowień., czes. błato, rus. bołoto, lit. bałtas, ‘biały’, p. biały, biel, błona; stąd nazwa łużycka Błota (nadsprewskie) i węg. jezioro Balaton (Węgrzyn wstawia samogłoski, nie wymawia dwu spółgłosek w nagłosie), t. j. Błotne.
błozno, ‘nasad u sań’; prasłowo; rus. bołozień, ‘nabrzmiałość’, bołozno, ‘deska gruba’, słowień. i serb. blazina, ‘poduszka’, ‘belka’, ‘nasad’; litew. balżiena(s), ‘nasad’, prus. bal-
