two); bankowy, bankocetle lub banknoty. Bankiet, od 16. w., również pożyczka włoska, banchetto, właściwie ‘ławeczka’; jest i u Francuzów i u Niemców.
banować i bantować, podgórskie z węg. pożyczki; banuwaty, ‘gryźć się’, r. 1693: »na nas nie racz pobanowaty« (węg. ban, ‘żałuje’); »nie ciężko nam po chałupie bańtować wszędzie«, r. 1620 (‘rozbijać’, węg. bánt, ‘niepokoić’).
bant, już w r. 1393 banty, ‘zawiasy, obręcz’, z niem. Band; por. banda.
bara, prasłowo, u nas tylko w nazwach: rzeka Barycz (urobione jak gorycz, słodycz), u innych Słowian nazwa ‘bagna’: cerk., bułg., serb., słowień., słowac.: bara, barina, czes. bařina i bažina (p. bagno), może w związku z borem (p.).
baraban, ‘bęben’, p. taraban; ruskie.
baran, baranek, baraszkować (od: baraszki, ‘żarty’, baraniec, baraszek, zdrobniałe do baran); jest i w postaci beran (u Czechów) i boran(?) na Rusi; »wziąć na barana«; częste w nazwach. Prasłowo nieznanego początku; podobne, ale bez -an, po narzeczach starogreckich (barion, barichoi, ‘owce’), albańskich i północnowłoskich (bera, bar), i uznano je dlatego za prasłowo (tubylców przedsłowiańskich) alpejskie, ależ właśnie u alpejskich Słowian go niema wcale, a i u bałkańskich ono bardzo rzadkie; głównie ruskie i zachodnie; barani, baranina, baraniec. Może w związku z prasłow. *borw, serb., czes. braw, ‘bydło (nierogate)’, rusk. borow, ‘wieprz’?
barbara, ‘bicz, lina’; »nahajską barbarą« bije Potocki. Baty przezywają stale od imion (np. makar, »makarami kilku wycięli«, »makarem kolejno weźmiecie«, około 1700 r.; jeszcze w odzie bizunowej Bohomolca: »gdy go z kołka makarym wychłostał«; na Rusi siergiej: »przydatku dam sergiejem po płeczach«, około r. 1730); albo od miejsca wyrobu (nahajka, słynne Boćki, boćkowski); albo od wykrzykników, p. bizun, herap (harap).
barbarzyniec, słowo europejskie, z grec. barbaros, u nas z dawną wymową łacińską jeszcze, u Rusi z nowogrecką: warwar; u Czechów tylko barbar, barbarsky; u nas dorobiono barbarzyniec do barbarzyński, a w przymiotnik wkradło się -in »ludowe«, jak w murzyn, Turczyn, albo jak babiński od baby.
barch, barchnieć, o ‘zawrocie głowy’, ‘kołowaciźnie’, u ludzi i bydła; ch z k, por. czesk. zbrklý ‘szalony’.
barchan, już w r. 1500, barchanik, barchanowy; z łac. barcanus, a to z arab. barrakan, barnakan; przez romańskie do niem. Barchent, czes. barchan; z niem. Barchat i rus. barchat, ‘aksamit’; inne postaci: barakan i barkan.
barć, prasłowo; u wszystkich Słowian ‘ul pszczół leśnych po sosnach i innych drzewach’; bartnik, bartodziej (to jest prawidłowe złożenie, tak samo: konował, świnopas, kaznodziej, od konia, świni, kaźni); od bartodzieja i bartosz, bartek, co już w 14. w. z Bartłomiejem pomieszano, najniesłuszniej, skoro jedyny Bartłomiej między apostołami był królewiczem i bogaczem, a Bartek, Bartosz i pod względem inteligencji najniżej stawali (por. przysłowia odnośne); bartodziej (jak kołodziej) od barci, którą dział (p. dziać), nazwany, przenigdy od barty.
