Strona:PL Aleksander Brückner-Słownik etymologiczny języka polskiego 010.jpeg

nad średnim Dnieprem, Niemnem, Wisłą. Około r. 1000 przed Chr. zerwała się i ta łączność, wyodrębniła się Litwa od Słowian. Trzecia spólnota, przodkowie samychże Słowian, do 4. i 5. wieku po Chr. Przy końcu tej trzeciej doby, czerpiącej dotąd, jak i poprzednie, wyłącznie niemal z zasobów własnych, uwydatnił się po raz pierwszy silniejszy wpływ obcy, niemiecki, wobec którego każdy inny obcy tracił zupełnie na znaczeniu.
 Od 4. i 5. wieku po Chr. ustaje i u Słowian bezpośrednia łączność dotychczasowa: zwierają się wszelkie plemiona, krocząc odtąd własnemi drogami i siłami. Litwa rozpadła się na Prusów, Litwę i Łotwę (Łotyszów). Z Słowian jedni, południowi, opuścili dawną rodzinę zakarpacką i przez Dunaj na Bałkan i do Alp dotarli: Bułgarzy, nazwani tak później od hordy tatarkiej, co nimi zawładła; Serbowie-Charwaci (Kroaci); Słowieńcy alpejscy. Na Wschodzie pozostali Słowianie otrzymali później również obcą nazwę Rusi, również od zdobywców, tym razem Niemców; zachodni posunęli się aż do Łaby i za Góry Czeskie, przodkowie Słowian, co do dziś tylko w niepokaźnych ostatkach na Łużycach przetrwali, i Czechów-Słowaków, gdy Polacy w pierwotnych pozostali siedzibach. Śród nich zczasem skupili się silniej Polanie, Wiślanie, Mazowszanie i i., osobno, nie zacierając jednak wybitnych cech spólnych, uważając się za jeden naród, o jednym języku i zwyczaju; ogarniała ich też jedna nazwa, i jeden ród nimi wkońcu zawładł; ta czwarta doba, polska, trwa dziś już lat półtora tysiąca.
 Od r. 1000 po Chr. działały na nią nowe, silniejsze wpływy obce; najpierw, z chrześcijaństwem, czesko-łacińskie; dalej, z mieszczaństwem, niemieckie; po r. 1500 węgierskie, a nierównie silniej włoskie; po r. 1700 francuskie — o czem wszystkiem słownictwo wymownie