Strona:PL Aleksander Brückner-Psałterze polskie do połowy XVI wieku 77.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Wróbl — w cieniu Glaber (ps. 38); w tym psalmie Wr. — w tym pieniu Gl.: przedewszystkiem unika Glaber dziwnych liczebników porządkowych Wróbla, jego yedenasni, dwanasni, trzinasni, czternasni, pyątinasti itd., dwadzesni, trzidzesni, sterdzyesni, pyątidzessni („ten ps. jest barzo nabozni a yest czwyarti! pokutni,“ zresztą jednak czwarty, ale np. sterdzyesni y czwyarti! pyatidzesni y czwyarti) itd., settni czterdzesni y czwarti itd. W psalmie 51 destruet te in finem skazyczyą do wscząthw Wr, szczątku Glaber; ale radicem tuam „wsczątek twoy“ oba mają. Obaj używają acz nic w znaczeniu przynajmniej n. p. 71 (omnes gentes servient ei) bo nyemas tego ludu ctoribi acznycz począwssi nye chwalyl pana Jezusa Wróbl (lepiej Glaber: acż nicz po cżęsci n. chw.); zamiast obfitości ma Wróbl stale opkwitość itd.; daje jeszcze skrzitał (zgrzytał Gl.), jezdli (jestli G1.), słucze (stłucze Gl., ale i u Wróbla zachodzi stłucze); oba mają te tłumaczenia, zdradzające związek z krakowskim psałterzem, będzie podstrzegał sprawiedliwego (observabit) i jego pochodzenie nie będzie podszczepiono (non supplantabuntur gressus eius, y nie podszczepiony będą chodzenia jego krak). W 77 arcum pravum objaśnia już Wróbl: jako lączisko v kvsse pyrwcy tągye potim słabe, za nim Glaber powtarza; w 51 labores eorum locustae zatrzymał Wróbl: robotą gych zgrizly locusti (kobyłki Glaber jak 1532 r.); 56 primitias tłumaczy Wróbl pyrwasnky, toż 1532 pierwasnki, ale Glaber pirwiasnki.
Że Glabera rękopis Wróblów był identyczny z rękopisem poznańskim 1528 r., tego dowodzi każdy szczegół, nawet np. taki: w ps. 4 brak w rękopisie poznańskim wiersza ostatniego, 10, on urywa w wykładzie 9... ktori ssam w ssobye myeskass nyeprzemyenni. W druku Glabera czytamy po nieprzemienny: is versus sequens cum sua expositione desiderabatur in exemplari, cuius sensum ex probatis desumptum addidimus: Quoniam tu domine etc. Bowiem ty sam miły panie itd. Nie żadne stworzenie ani żadna insza rzecz itd.

V.

Psałterz Rejów. Ocalałe egzemplarze i nowe wydanie. Autorstwo Reja. Układ psałterza. Znaczenie w rozwoju umysłowym Reja. Osobiste jego wynurzenia. Porównanie dwu wydań.

Jak psałterz Wróblów przyjęto, jak on odpowiadał najpilniejszym potrzebom czytelników pobożnych, o tem świadczą najlepiej przedruki jego nieprawe, które się natychmiast pojawiły i powody do skargi Unglera przed królem podały, i nowe wydania, ciągnące się aż do r. 1567, których jednak nie wyliczamy, odsyłając do opisów szczegółowych w Bibliografii Estreichera. I ta księga tak obszerna, a więc droga, w porównaniu do wydania 1532 r. (liczy przecież bez wstępu 670 stronic,