już swój rodowy, buriacki kostium; wyżsi są też pod względem myśli i obyczajów od Oroczonów. Ubiór więc jest jedną z cech, jednem ze znamion wyrobienia się i pewnych rezultatów w początkowej kulturze ludów. W miarę wzrostu cywilizacyi szczegółowe kostiumy znikają i ludzkość upodobnia się i jednoczy nawet w ubiorze.
Oroczoni mówią po tunguzku. W ich mowie wiele jest wyrazów mandżurskich i rosyjskich. Młodzi Oroczoni, którzy wzrastali ocierając się o Moskali, mówią nieźle ich językiem, lecz starsi wcale go nie znają. Tunguzi i Oroczoni stanowią jeden lud, bo mowa i obyczaj różni się na przykład tak, jak język Mazurów od języka Wielkopolanów. Tunguzów południowych nazywają Oroczonami od oron (ren, jeleń), dla tego, że zawsze na renach jeżdżą. Pochodzą z mandżurskiego plemienia. Język twardy, surowy a sposób wymawiania bardzo trudny dla europejczyka.
Oto niektóre wyrazy oroczońskie:
Burkan — Bóg. Bojie — człowiek. Ahhi — kobieta. Honatt — dziewka. Omołgicza — chłopiec. Urio — las. Usmu — woda. Dziuko — lód. Togo — ogień. Kotto — nóż. Siukko - topór. Kungu — szuba. Niurid — włosy. Onogto — nos. Itto — zęby. Sieume — uszy. Saramokta — brwi. Ghalla — ręka. Uniikaczalme — palce. Ohekta — paznokieć. Hałgaune — noga. Inakem — pies. Niukko — soból. Ulukki — wiewiórka. Muryń - koń. Hukur - krowa. Lućcia — Moskal. Dziu — szałas, buda. |
Umuun — fajka. Omukol — daj. Amakal omakal — chodź tu zaraz. Berra — rzeka. Ojoki ojone — w dół płynie. Soloki hurugon — w górę płynie. Hodugan — strzelać. Barkan — łuk. Jułga — strzała. Ajahu — kochać. Nekymna — szyja. Ami — ojciec. Oni — matka. Hutten — dziecko. Huttakan — niemowlę. Eessal — oczy. Hagdeki — podeszew. Millo — ramię. Kauka — grdeka. Hannga — dłoń. Unty — buty. Inni — język. Sioksi ojor — krew płynie. Keragi — pagórek. Uro — góra (wysoka). Ijam — wierzchołek góry. Hałgoń — kolano. |