Strona:PL Agaton Giller-Opisanie zabajkalskiej krainy w Syberyi t. 1 159.jpeg

sięć przykazań Bożych, zawierających naukę moralną starego testamentu. W nowym testamencie Tabor był świadkiem przemienienia Chrystusa; góra Golgota miejscem największej na ziemi ofiary, z której jakby z źródła górskiego potok postępowego zbawienia ludzkości wypłynął. Z góry Oliwnej Chrystus wzniósł się w obłoki dla wniebowstąpienia. Nie wymieniam wszystkich gór słynnych z cudów i natchnień, wspomnę tylko, że i Polska góry swoje świętością, cudami i modlitwą naznaczyła. Wawel, mieszkanie i groby królów, ma najdroższą dla nas świątynię; góra Bronisławy uświęcona duchem pobożnej dziewicy i wspomnieniem, jakie obudza kopiec wzniesiony bohaterowi polskiej wolności Kościuszce; Marya, nazywana królową polską, panuje nad nią z Jasnej góry; Poczajów, Podkamień, Kalwarya, Ś. Krzyż i mnóstwo innych gór obarczonych świątyniami, są miejscami w Polsce wielkich modlitw, wielkich łez i wielkich zdarzeń. Słusznie góry nazwała natchniona Deotyma «nieba stopniami — namiotem marzeń i oazami życia!»
 Już ciemno było, gdym się spuszczał ze szczytu Pawłówki; wiatr się poruszył i smutnie w borze poświstuje, jak gdyby przygrywał na grobie wisielców, którzy niedawno tu się powiesili i tu zostali pochowani. Przeszłego roku powiesił się na tej górze niejaki Stołów, ojciec licznej rodziny. Ubliżył on metresie pewnego oficera i za to zbili go ogromnie rózgami i już uwolnionego z robót, lecz będącego pod zwierzchnictwem górnictwa posłali napowrót do robót! Z bolu i rozpaczy odebrał sobie życie. Tego zaś roku powiesił się tu pisarz wojskowy Szmagin z niewiadomej przyczyny; mówią, że z rozpaczliwego szaleństwa, jakie często wywołuje pijaństwo. Samobójstwa w Syberyi nie są rządkiem zjawiskiem. W krajach rozwiniętego życia umysłowego rodzą się cierpienia moralne popychające do samobójstwa; w Dauryi lud nie żyje umysłowo, nie zna cierpień moralnych wykształconego człowieka, nie oddalił się jeszcze daleko od natury, tu więc powody samobójstwa i usposobienie do niego może się tylko wytłumaczyć tęsknotą, smutkiem niewoli. Między naszemi wieśniakami rzadkie są samobójstwa, tu najwięcej samobójstw bywa między gminem i nietylko pomiędzy ludźmi już doj-