Strona:PL Adam Próchnik - Ignacy Daszyński życie praca walka.pdf/50

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

ściem na drogę wolności. „Droga wolności! — zawołał — Was na tej drodze nie widziano, a jeżeli się kiedyś na tej drodze pokażecie, to tylko pchani, za uszy ciągnięci przez rewolucyjny ruch ludowy w Polsce…“ Zakończył mowę słowami: „Dziś, albo nigdy możemy wywalczyć nasze prawo i wywalczymy je“. Mowy Daszyńskiego poświęcone reformie wyborczej zostały wydane jako specjalne broszury.
Rok 1906 był również całkowicie poświęcony walce o powszechne prawo głosowania. Trybuna parlamentarna, wiece, zgromadzenia, demonstracje wypełniły cały ten czas. X Kongres P. P. S. D., który odbył się z końcem maja 1906 r. był w przeważnej swej części również poświęcony tej sprawie i oświadczył się za strajkiem powszechnym dla poparcia w razie potrzeby walki o reformę wyborczą.
Jesienią 1906 r. udało się wreszcie przełamać opór i obalić wszelkie rakcyjne pomysły pogorszenia reformy. Potężny ruch mas, rozkołysanych sąsiednią burzą rewolucyjną, zmusił dynastję, rząd, większość parlamentu, czynniki dotychczas wrogie reformie, do zgodzenia się na powszechne głosowanie. Z końcem stycznia 1907 r. reforma wyborcza stała się faktem dokonanym. Zwycięstwo to było zwycięstwem zorganizowanej klasy robotniczej, było jednak także osobistem zwycięstwem Daszyńskiego, który dla tej myśli żył, pracował i walczył przez szereg lat, który w walkę tę włożył całego siebie.

V. W przededniu wielkiego wstrząsu wojennego

Po upadku ruchu rewolucyjnego w zaborze rosyjskim i po zwycięskiem zakończeniu kampanji o reformę wyborczą nastąpił znów kilkuletni okres politycznego spokoju. Spokój nie oznaczał jednak zastoju. Życie ówczesne, zwłaszcza życie socjalizmu polskiego rozwijało się pod znakiem zbliżających się wielkich wydarzeń. Rozpoczął się ten okres od pierwszych powszechnych wyborów parlamentarnych, które odbyły się 17 maja 1907 r. Daszyński kandydował w jednym z okręgów krakowskich, na Wesołej i w wiejskim okręgu Biała. W kampanji wyborczej wziął żywy udział nie tylko w swoich okręgach, ale odbywał wiece w całej Galicji. Dla zwalczenia socja-