Strona:PL Adam Mickiewicz - Pan Tadeusz.djvu/042

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Z któremi się zabawiać lubił od powicia;
       55 Lecz mniej wielkie, mniej piękne, niż się dawniej zdały.
I też same portrety na ścianach wisiały:
Tu Kościuszko[1] w czamarce krakowskiej, z oczyma
Podniesionemi w niebo, miecz oburącz trzyma;
Takim był, gdy przysięgał na stopniach ołtarzów,
       60 Że tym mieczem wypędzi z Polski trzech mocarzów,
Albo sam na nim padnie. Dalej w polskiej szacie
Siedzi Rejtan[2], żałosny po wolności stracie;
W ręku trzyma nóż, ostrzem zwrócony do łona,
A przed nim leży Fedon[3] i żywot Katona.
       65 Dalej Jasiński[4], młodzian piękny i posępny,
Obok Korsak[5], towarzysz jego nieodstępny,
Stoją na szańcach Pragi, na stosach Moskali,
Siekąc wrogów, a Praga[6] już się wkoło pali.

  1. Kościuszko Tadeusz, ur. w Mereczowszczyźnie na Białej Rusi r. 1746, naczelnik powstania narodowego r. 1794, umarł w Solurze (Solothurn) w Szwajcarji r. 1817.
  2. Rejtan Tadeusz, konfederat barski, poseł na sejm z województwa nowogródzkiego w r. 1773, protestował przeciw rozbiorowi Polski, a popadłszy w obłąkanie skutkiem nieszczęść narodowych, skończył samobójstwem r. 1780. Uwieczniony na obrazie Matejki.
  3. „Fedon,“ pod tym tytułem wydał Platon, filozof grecki, dialog o nieśmiertelności duszy. — Kato (M. Procius Cato Uticensis), Rzymianin starożytnego hartu duszy, nie chcąc się zdać na łaskę wrogów, skończył samobójstwem w r. 46 przed Chr. Żywot Katona napisał Cycero.
  4. Jasiński Jakób, rodem z Wilna, poeta-żołnierz, pułkownik inżynierji, przygotował powstanie Wilna (r. 1794). Zginął jako jenerał w krwawej walce na Pradze, przedmieściu Warszawy. — Mickiewicz poświęcił Jasińskiemu utwór dramatyczny po francusku napisany r. 1838, z którego tylko dochował się ułamek początkowy.
  5. Korsak Tadeusz, poseł na sejm czteroletni, czyny w powstaniu Kościuszki, zginął obok Jasińskiego na Pradze r. 1794.
  6. Rzeź Pragi, dokonana z rozkazu Suworowa, uwieczniona w poemacie Adama ks. Czartoryskiego p. t. „Bard Polski“ (1795).