Strona:PL Żmigryder-Konopka - Kampański urząd t. zw. meddices.djvu/3

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
Zdzisław Żmigryder-Konopka:
KAMPAŃSKI URZĄD T. ZW. MEDDICES.

1. CHARAKTERYSTYKA BADAŃ DOTYCHCZASOWYCH.

ZAGADNIENIE istoty urzędu meddix’ów kampańskich posiada niezwykłe znaczenie dla wyjaśnienia istoty urzędów administracyjnych na terenie starożytnej Italji; zarówno bowiem pochodzenie tej magistratury, jej związek z tą lub inną warstwą społeczną, jak z drugiej strony zakres jej działania i kompetencyj mogą posłużyć za materjał porównawczy przy analizie zagadnień związanych z magistraturą rzymską.
Mistrz historji starożytnej, niedawno zgasły J. Beloch, poświęcił wiele uwagi magistraturze kampańskiej w podstawowej monografji o dziejach miast kampańskich w starożytności (Campanien. Wyd. 2le 1890 r.). Wiąże on urząd meddix tutitus z postulowaną przez siebie federacją gmin kampańskich i przeznacza mu stanowisko „prezydenta związku państw“.
Dowód jego obala już w 1903 r. F. P. Garofalo w pracy Sui Meddices (Rendiconti della R. Accademia dei Lincei. Ser. V. Vol. XII. fasc. 1—2. Roma 1903), według którego meddix był przedewszystkiem stanowiskiem sądowniczem. Ten charakter zachował on nawet po przejściu gmin kampańskich pod władzę rzymską. Z funkcjami sądowniczemi wiązały się, jako wtórne, — czynności policyjne.
Z chwilą ogłoszenia podstawowego dzieła W. Schulze’go Zur Geschichte lateinischer Eigennamen (Abh. der K. Gesellschaft der Wissenschaften zu Gottingen. Phil.-hist. Klasse. N. F. Y. Berlin 1904), stworzona została podstawa lingwistyczna do dalszych badań na materjale epigraficznym. Pierwszą na tem założeniu opartą pracą o urzędzie meddixóv jest III rozdział w dziele A. Rosenberga: Der Staat der alten Italiker. Berlin 1913. Według niego meddix tuticus stanowi wyższy szczebel w kolegjalnej magistraturze meddixów wogóle. Na tem stopniowaniu osób wchodzących w skład jednego i tego samego kolegjum polega, jak twierdzi Rosenberg (l. c. str. 25), zasadnicza różnica pomiędzy magistraturą rzymską i oską. Wobec dowodów Rosenberga zajął krytyczne stanowisko E. Kornemann. W artykule ogłoszonym w czasopiśmie Klio. Beitrage zur alten Geschichte. T. XIV, p. t. Zur Altitalischen Verfassungsgeschichte (cf. ibid. p. 494 i n. n.) wprowadza on pojęcie trzechosobowego kolegjum administracyjnego, jako właściwości tej magistratury. Badania swe oparł Kornemann na analizie organizacji związków młodzieży (iuvenes, iuventus), które w swym układzie stanowiły odbicie organizacji gminnej; wg. niego w zakresie kompetencyj, a przedewszystkiem w zakresie genezy zbliżone są stanowiska meddixów-summus (czyli tuticus) oraz minor (wg. domniemania wysnutego z inskrypcji, należącej do t. zw. „Jovilae“; Conway No 117, v. Planta No 137, Buck-