Strona:PL Żmigryder-Konopka - Kampański urząd t. zw. meddices.djvu/12

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Nie we wszystkich gminach kampańskich utrzymuje się typ dygnitarstwa patrycjuszowskiego. Spotykamy bowiem i inne odmiany tytułu meddices.
Po pierwsze występują na terenie Kapui i Pompejów, a więc tam, gdzie spotykamy tytuł meddix tuticus, inni meddices już bez tego określenia lub np. z dodatkiem Kapv, Pumpaiianeis (Conway 39. Buck 3; Conway 113. Buck 29; Conway 114. Buck 30; Conway 106. Buck 32). Będą to — abyśmy wyciągnęli słuszne konsekwencje z powyższych dowodów — magistratury, co do których niema zastrzeżeń, iż obsadzone muszą być jedynie przez ludzi z grona patrycjatu. Mamy więc w tych gminach sytuację poczęści przypominającą nam ustrój Rzymu w epoce po przyjęciu leges Liciniae Sextiae. W Noli występuje jednak nowy urząd — meddix degetasius. Zdaje mi się, że z punktu widzenia lingwistycznego dość trudno jest interpretować to określenie jako „dicentarius“ (tak m. inn. określa go Weinstock). Słuszniej może będzie zestawić je z terminem decuria; byłby to zatem meddix (lub meddices) obierany na zgromadzeniu dekurjalnem takich dekuryj, jakie spotykamy na tablicach iguwińskich (II B), gdzie mowa o decuriales familiae, czyli — jak sądzą — o rodzinach, które przez swe wybitne stanowisko nadały nazwę całej dekurji (podobnie jak wybitne rody rycerskie etruskie nadały nazwy całym tribus, do których zostały przypisane).
Skład owych dekuryj i ich organizacja była równorzędną z organizacją kurjalną (etymologicznie — były to grupy składające się z dziesięciu patres familias).
Przypominając poprzednie dowody o kurji, dodam, że i w skład dekuryj mogli prawdopodobnie wchodzić tak arystokraci, jak i niższe sfery ludności. To nie przesądza kwestji, że stanowiska dygnitarzy gminy były obsadzane zwyczajowo przez arystokrację.

4. MEDDIX PAGI.

W zasobie inskrypcyj Xgo tomu C. I. L. (Inscr. Bruttiorum, Lucaniae, Campaniae, Siciliae, Sardiniae) spotykamy (C. I. L. X 3772) ciekawy dokument — arbitratu Cn. Laetori Cn. f. magistrei pagei. Nasuwa się przypuszczenie, że ów magister pagi jest również wzmiankowany w jednej inskrypcji oskiej, znalezionej w Capui, obecnie w Municipio — Santa Maria di Capua Vetere.
Facsimile jej podaje Bücheler, — Oskische Inschriften. Rh. Mus. t. 48. r. 1888. str. 558 i n. n. Przedrukował ją Buck, l. c. n° 146, v. Planta t. II. str. 520 n° 135, Conway l. c. n° 117.
Brzmi ona: (na podstawie Buck’a)
a... ari
kas[it damsen]i
decet —
ias pas firet
— quae fiant