Strona:PL Ćwikliński Kilka uwag o zadaniach i organizacji nauki polskiej.pdf/7

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Czy narody mają swoje własne, odrębne nauki? Czy istnieje osobna nauka polska, francuska, niemiecka?
Cele nauki nie różnią się wedle narodowości lub krajów, lecz są wszędzie te same. Badania uczonych dążą do odsłonięcia prawdy, która jest jedna dla wszystkich, do uzyskania pewników, ogólne i bezwzględne mających znaczenie. Wszyscy też badacze, do jakiejkolwiek należą narodowości, równemi posługują się metodami i środkami pomocniczemi.
Mimo to nie można nauce odmówić pierwiastka i znamienia narodowego. Podobnie jak poezja i inne sztuki, czerpie i ona soki z ziemi, z którą badacz swem pochodzeniem, swą myślą i swem sercem jest związany: grunt rodzimy wywiera wpływ na sposób jego pracy i nadaje jego tworom właściwą woń i barwę. Odkąd mianowicie nauka z życiem w coraz ściślejszy wchodzi kontakt, odtąd społeczeństw myśli i dążenia coraz silniej na nią oddziaływują. W różnych więc krajach różne umiejętności szczególną znajdują sprawę: tu te, tam inne powstają i rozwijają się kierunki pracy. Gdy zaś dorobek naukowy jednostki staje się zyskiem i własnością ogółu i służyć ma całemu światu uczonemu, gdy skupienie indywidualnych zabiegów ułatwia odkrycie doniosłych wyników, pożądaną jest rzeczą, by się siły po różnych krajach rozrzucone gromadziły i w zgodnej, celowej pracy dla postępu nauki ze sobą łączyły.
Różne w tym duchu podejmowano przedsięwzięcia. Urządzano zwłaszcza kongresy międzynarodowe, urządzano je często, może aż