Strona:PL Ćwikliński Kilka uwag o zadaniach i organizacji nauki polskiej.pdf/18

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Praga już nas poniekąd ubiegła; bo tam już od lat szeregu w poważnej liczbie słuchacze z różnych krajów słowiańskich podążali. Może jednakże nie jest jeszcze za późno, aby zabrać się do dzieła.
Jeden ze Slawistów naszych szczególną sprawie poświęci, uwagę i projekt instytutu wypracował.
W końcu zdań kilka o jeszcze jednym sposobie wzajemnego porozumiewania sie na niwie naukowej, o wymianie profesorów między uniwersytetami. W ostatnich latach przed wojną ujęto tę sprawę we formy umowy między państwami, osobliwie miedzy Północnymi Stanami Ameryki a kilku państwami europejskiemi. Amerykańscy profesorowie wykładali w Paryżu, francuscy w Ameryce. Niemcy, którzy oddawna wysełali tam swych uczonych, już też, aby obejmowali katedry stałe, już też, aby w różnych collegs i towarzystwach cykle wykładów wygłaszali, ustanowili w Ameryce dwie stałe profesury: co roku inni udawali się tam nauczyciele, w zamian przyjeżdżali Amerykanie do Niemiec. Także Austrja zawarła podobny układ. W zimowem półroczu 1912/13 wykładał w Wiedniu filozof Fullerton z Columbia-University. Ten na moją prośbę miał także w Krakowie i Lwowie klika prelekcji. Myśl sama zjednała sobie przyjaciół na różnych miejscach, także we Lwowie. Senat tamtejszego Uniwersytetu wystąpił zatem z wnioskiem, aby do skutku doprowadzono podobna wymianę profesorów między paryskim Uniwersytetem z jednej, a lwowskim i krakowskim z drugiej strony.
Zanim projekt w czyn się obrócił, wybuchła wojna, która jego urzeczywistnienie uniemożliwiła. Teraz, mniemam, mogłyby projekt snadnie podjąć uniwersytety polskie, których liczba tak znacznie się podniosła. Znalazłby on, przypuszczam, poklask nie tylko