Strona:PLMosso - Fizyczne wychowanie młodzieży.djvu/193

wielką wagę na rozwój ramion, a pomija zupełnie nogi. Używanie przyrządów zmuszające młodzieńców do opuszczania ziemi i dźwigania ciężaru ciała za pomocą ramion, zniewala mięśnie do wykonywania całego szeregu wysilających skurczów, skutkiem czego ćwiczenie musi być przerwane przed wyzyskaniem dodatnich następstw natężenia. Pochody natomiast i ćwiczenie się w długotrwającym biegu mają ze stanowiska fyzyologicznego i wojskowego daleko większe znaczenie, albowiem, wprawiając w ruch całe grupy mięśni o wiele ważniejszych od ramieniowych, przyzwyczajają system nerwowy i serce do ubytków, które wytwarzają się w naszym organizmie skutkiem dłuższej pracy. Przez ćwiczenie i obronę hartujemy się przeciwko trującym wpływom znużenia, podobnie, jak przez przyzwyczajenie zyskujemy odporność względem alkoholu i tytoniu.
 Są inne, ważniejsze jeszcze powody, dla których gimnastykę niemiecką uważać musimy za zgubną. Niepodobna zwiększać jednocześnie i w tym samym stopniu energii ramion i odnóży. Rozwój jednostronny ośrodków nerwowych, wprawiających w ruch ramiona, ogranicza energię tych, które służą do poruszania nóg. Podział pracy, który doskonali rękę i zmysły człowieka, znajduje tu swoje uzasadnienie w prawie, wedle którego objętość wszystkich mięśni nie może wzrastać jednocześnie: podobnie ośrodki nerwów, które służą do wprawiania w ruch wszystkich narządów, nie