Strona:PL-Mieczysław Gogacz-Filozofia bytu w „Beniamin Major” Ryszarda ze świętego Wiktora.pdf/99

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

i zająć się tylko, przy okazji zagadnienia stosunku człowieka do bytów poza nim, problemem realnego zbliżenia człowieka do Boga.

2. RYSZARD A AUGUSTYN

 Jeżeli Ryszard przejął platonizm zasadniczo w sformułowaniu Augustyna i jeżeli nie rozwijał poglądów Hugona, należy zbadać, czy ujęcia problemów filozofii są jego własne, czy też właściwe Augustynowi i Ojcom Wschodnim. Nie przejął Ryszard ujęć Hugona, dotyczących kontemplacji. Nie ma bowiem u Hugona, właściwego Ryszardowi, jednoaspektowego wyjścia z kontemplacji do wszystkich zagadnień. Już bliższe jest ono Augustynowi, który stwierdza, że wszystko, cokolwiek istnieje, zdąża do Boga[1] i że najważniejszą sprawą jest poznać Boga i siebie,[2] i jedynie Boga i jedynie siebie. Wszystko inne jest mniej ważne. Zgadza się więc Ryszard z Augustynem na stwierdzenie, że najważniejsze jest poznanie, przez które możliwy jest kontakt z Bogiem i możliwy wzrost miłości. Ryszard jednak, a tego nie ma u Augustyna, wie, że poznanie wszystkich prawd trzeba rozpocząć od poznania rzeczy cielesnych, i że nie ma innej drogi do poznania Boga.[3] Empiryzm Ryszarda każe mu przyjąć, że jedynie z przedmiotami widzialnymi możliwy jest pierwszy kontakt poznawczy. Potem się w nich odczyta ślad Boga i przejdzie do rzeczy niewidzialnych, pojęciowych więc i Boskich.[4] Ryszard radzi człowiekowi, aby jeżeli chce poznać głębie Boga poznał najpierw siebie.[5] Stwierdza jednak, że do poznania siebie przechodzi się po etapie poznania rzeczy widzialnych.[6] Oczywiście poznanie jest na początku drogi do Boga i u Augustyna i u Ryszarda. Różnica jednak jest zasadnicza. Według Augustyna Bóg pomaga człowieko-

  1. ↑ Augustyn (48) PL 32, 871.
  2. ↑ „R. Animam te certę dicis et Deum velle cognoscere?... R. Nihilne amplius? A. Nihil prorsus”. Augustyn (48) PL 32, 885, „A. Deum et animam scire cupio. R. Nihilne plus? A. Nihil omnino”. Augustyn (48) PL 32, 872.
  3. ↑ Por. c 195B.
  4. ↑ c 195B.
  5. ↑ „si ergo et tu scrutari paras profunda Dei, scrutare prius profunda spiritus tui” c 118A.
  6. ↑ „per visibilia ad invisibilium contemplationem ascendimus”. c 198B. „…invisibilibus essentiis utpote... spiritibus humanis”. c 109A.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL-Mieczysław_Gogacz-Filozofia_bytu_w_„Beniamin_Major”_Ryszarda_ze_świętego_Wiktora.pdf/99&oldid=2597979”