Strona:PL-Mieczysław Gogacz-Filozofia bytu w „Beniamin Major” Ryszarda ze świętego Wiktora.pdf/87

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

i człowieka Ryszard wyjaśnił przyczynowością. Stosunek człowieka do Boga wystarczy ogólnie wytłumaczyć celem. Ryszard idzie dalej. Szczegółowo poucza człowieka, że do Boga idzie się przez stopniowe poznawanie, rozpoczynając od rzeczy cielesnych, że poznawanie to doprowadzi do refleksji nad samym sobą i zwróci myśl do Boga. Miłość sprawia, że człowiek przechodzi od jednego etapu poznania do drugiego. A potem Bóg przychodzi do całego człowieka, który poznaje i chce Boga. „Chcieć” można by u Ryszarda przetłumaczyć na „miłość”. Ten moment, że Bóg przychodzi, jest zagadnieniem teologicznym. Miłość jednak, biorąca udział w poznawaniu, jest zagadnieniem filozoficznym. Filozofia bowiem opracowuje kwestię appetitus, który jest rodzajem w stosunku do gatunku miłości.

 Jednym z appetitus, właściwych naturze ludzkiej, jest dążenie do Boga. Ideę dążenia do Boga rozwijało specjalnie[1] średniowiecze, czerpiące z Augustyna.[2] Idea ta jednak jest właściwie grecka, szczególnie perypatetycka.[3] Myśl tę przejęli od Arystotelesa neoplatonicy.[4] Pojęcie appetitus, powiązane z ujęciami Platona, przybrało formę miłości, skierowanej wyłącznie do piękna i najpierw do piękna zmysłowego, jako obrazu, zamykającego w sobie swoistą partycypację.[5] Neoplatonicy więc zmodyfikowali myśl Plato-

  1. ↑ Rozważania poniżej maja charakter badań historycznych. Mówią o wpływach. Dotyczą jednak specjalnie problemu miłości, nie systemu i dlatego umieszczone są przy problemie, a nie w rozdz. 3, cz. 1.
  2. ↑ „Deus, quem amat omne quod potest amare, sive sciens, sive nesciens” Augustyn (48) PL 32, 869. Sol. 1, 1.
  3. ↑ „L’idée que le monde désire Dieu est grecque, et péripatéticienne”. Rousselot (36) s. 32; το ὀρεκτον και το νοητον κινεῖ ου κινούμενα ... κινεῖ δε ὡς ἐρώμενον. „movet autem sicut appetibile et intelligibile… movet autem ut amatum”. Arystoteles (46) Metaph. 1072a26 i b3.
    τα φιλικα δε προς φίλους... ἔοικεν ἐἐκ πῶν προς ἑαυτον ἐληλυθέναι „amicabilia quae sunt ad alterum venerunt in amicabilibus quae sunt ad seipsum” Arystoteles (45) Eth. Nic. 1166a1.
  4. ↑ „Ce sont les Néo-Platoniciens qui avaient été ici les véritables héritiers de la pensée d’Aristote” Rousselot (36) s. 32.
  5. ↑ Plotyn (66) Enn. 3, 1, 5.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL-Mieczysław_Gogacz-Filozofia_bytu_w_„Beniamin_Major”_Ryszarda_ze_świętego_Wiktora.pdf/87&oldid=2595374”