Strona:PL-Mieczysław Gogacz-Filozofia bytu w „Beniamin Major” Ryszarda ze świętego Wiktora.pdf/83

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

wa symbolizmu. Oczywiście termin spectacula i cały Beniamin Major wskazują na to, że rzeczy cielesne są obrazem świata nadnaturalnego, a nawet więcej, według sformułowań de Bruyne’a,[1] są la transparence, są czymś, w czym widzi się inną rzeczywistość, są można by powiedzieć znakiem formalnym Boga. Jeżeli rzeczy są czymś, w czym Bóg pozostawił poznawalny ślad swej obecności, to można pytać o naturę w ogóle kontaktu rzeczy z Bogiem. Następna więc już sprawa wiąże się ze stwierdzeniem Ryszarda, sprawa przyczynowości. Bóg stał się bowiem przyczyną tego, że rzeczy są tym, w czym można Boga dostrzec i stąd zapragnąć Go samego. Sprawa przyczynowości u Ryszarda, podobnie jak kwestia symbolizmu (De Bruyne), są opracowane. G. Fritz stwierdza za Baeumkerem, że Ryszard właśnie przy pomocy zasady przyczynowości tłumaczy istnienie bytów przygodnych i konieczność przyjęcia najwyższej substancji, identycznej z Bogiem.[2] G. Grünwald znowu zestawił i omówił zagadnienie przyczynowości, a także podział i typy bytów u Ryszarda.[3] W związku z ich ujęciami ciekawe jest ustalić stosunki między wszystkimi rodzajami bytów. Ważnych tu byłoby sześć stosunków: a) Bóg do człowieka, b) Bóg do świata, c) człowiek do Boga, d) człowiek do świata, e) świat do Boga, f) świat do człowieka.

  1. „admirons dans le réel visible la transparence de l’ordre surnaturel et mystique”. De Bruyne (10) s. 103.
  2. „Partant de ce qui lui semble le plus certain, l’existence d’êtres contingents connus par l’expérience des sens, Richard démontre à l’aide du principe de causalité que l’existence d’êtres contingens est inconcevable sans l’existance d’une substance suprême, nécessairement unique, identique à la divinité... Nous avons déjà noté dans notre analyse du De Trinitate, qu’à en croire Baeumker, Richard est le premier penseur du Moyen-Age qui ait utilisé le principe de causalité par la démonstration de l’existence de Dieu” Fritz (14) c 2693.
  3. Por. Grünwald (18) s. 78 — 87.