Strona:PL-Mieczysław Gogacz-Filozofia bytu w „Beniamin Major” Ryszarda ze świętego Wiktora.pdf/82

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

by skomponował byty w uporządkowaną całość. Można tu dodać, że wymienione momenty kwalifikują tę partycypację do jednej z dwu grup typów partycypacji, wymienionych przez Geigera, który klasycznie wyróżnia partycypację przez kompozycję[1] i partycypację przez podobieństwo.[2] Pierwsza polega na posiadaniu w różnym stopniu przez dwa byty tego samego elementu i obejmuje wymienione dotąd typy partycypacji z tym jednak, że w partycypacji tomistycznej pojawiają się elementy drugiej grupy, mianowicie partycypacji przez podobieństwo, dla której właściwe jest aktualizowanie potencjalności formy, doskonalenie się jej, zrealizowanie możności całej natury bytu.
 Ze względu na właściwą rzeczom cechę poznawalności partycypacja u Ryszarda należy raczej do grupy partycypacji przez kompozycję, chociaż ze względu na inspirowany przez miłość niepokój i nie zatrzymanie się przy rzeczy podziwem, o ile rzecz poznawana nie jest Bogiem, i ze względu na przechodzenie do coraz innych przedmiotów poznania, można by przypuszczać tu także partycypację przez podobieństwo. Powiększa się przecież i urasta ilość wyników poznania, przygotowującego człowieka do poznania Boga.

2. PARTYCYPACJA PRZEZ INTELIGIBILNOŚĆ

 Ryszard stwierdza, że rzeczy cielesne są mniej spectacula sapientiae niż rzeczy duchowe, które także są tym, co jest oglądalne z mądrości Boga.[3] Z tym stwierdzeniem wiąże się nie tylko spra-

  1. ↑ participation par composition se l’onde essentiellement sur la dualité d’un sujet récepteur et d’un élément reçu. L’élément fondamental en est la composition. Participer, c’est avant tout posséder quellque chose qu’on a-reçu” Geiger (15) s. 27.
  2. ↑ „(participation par similitude ou par hiérarchie formelle)... on vise immédiatement les états plus ou moins parfaits d’une même forme et leur hiérarchie fondée précisément sur cette inégale perfection. La participation exprime l’état diminué, particularisé, et en ce sens, participé, d’une essence, chaque fois qu’elle n’est pas réalisée dans la plénitude absolu de son contenu formel” Geiger (15) s. 28 — 29.
  3. ↑ Stwierdza to Ryszard pośrednio w rozumowaniu, że skoro wszystko, co istnieje poza Bogiem, jest stworzeniem Boga (c 894C, c743A), a wśród stworzeń duchowe są bardziej podobne do Boga niż materialne (cl62C), w materialnych wiec mniejszy jest ślad Boga. czyli rzeczy materialne są mniej „spectacula”, podczas gdy w duchowych rzeczach łatwiej poznać to, co jest poznawalne z mądrości Boga.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL-Mieczysław_Gogacz-Filozofia_bytu_w_„Beniamin_Major”_Ryszarda_ze_świętego_Wiktora.pdf/82&oldid=2594260”