Strona:PL-Mieczysław Gogacz-Filozofia bytu w „Beniamin Major” Ryszarda ze świętego Wiktora.pdf/42

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

ki“[1]. „Otrzymujemy (też) promień kontemplacji z samego objawienia Pana”[2].

3. HISTORIA STWIERDZANIA U RYSZARDA DWU DEFINICJI

W poprawności stwierdzenia kontemplacji, jako czynności człowieka i spełnianej w człowieku czynności Boga, upewnia stanowisko J. Châtillona, który rozróżnia u Ryszarda kontemplację wszystkich rzeczy i kontemplację tylko Boga.[3] J. Châtillon upewnia w tym sensie, że stwierdza możliwość istnienia u Ryszarda nie tylko jednej kontemplacji, obojętnie czy właściwej, czy niewłaściwej. Ponieważ jednak przeprowadza rozróżnienie ze względu na czynność kontemplowania, można mu zarzucić, że daje podział dowolny. Podział ten bowiem zasadniczo nie oddaje myśli Ry-

    ut a semetipsa penitus deficiat, et in supermundanum quemdam transformata affectum, tota super semetipsam eat. Et sicut matutina lux crescendo desinit, non quidem esse lux, sed esse lux matutina, ut ipsa aürora jam non sit aurora, ita humana intelligentia ex dilatationis suae magnitudine quandoque accipit, ut ipsa jam non sit ipsa, non quidem ut non sit intelligentia, sed ut jam non sit humana, dum modo mirabili mutationeque incomprehensibili efficitur plus quam humana, dum gloriam Domini speculando, in eamdem imaginem transformatur a claritate in claritatem, tanquam a Domini Spiritu”. c 178CD.

  1. „in ultimis istis duobus totum pendet ex gratia”. c78B; „duobus” wskazuje na kontemplację, w której poznaje się najwyższe grupy przedmiotów kontemplacji. Boga.
  2. „Modis autem tribus in gratiam contemplationis proficimus aliquando ex sola gratia... Horum trium in tribus, Moyse videlicet, Beseleel, et Aaron... typum et exemplum habemus... In morem Moysi arcam Domini sine aliqua humana industria videmus cum ex sola Domini revelatione radium contemplationis accipimus” c 167D i 168B, por. c 188B; „revelatio” należy brać w sensie zgodnego z naturą człowieka uzyskanego poznania nie władzami przyrodzonymi lecz w sposób nadprzyrodzony. Takie rozumienie uzasadnione jest kontekstem. Chodzi o to, by nie rozumieć tu objawienia w sensie prawd podanych ludziom przez Boga. Takie objawienie nazywa Ryszard „pismem”.
  3. „Richard emploie le mot contemplation en deux sens différents. La contemplation au sens large... c’est une contemplation qui se realise aussi bien dans la vision du monde sensible qui conduit ainsi l’âme à Dieu, que dans la vision toute spirituelle de Dieu. La contemplation au sens restreint est au contraire celle qui ne se préoccupe que de Dieu et ne cherche aucun secours dans l’univers sensible pour s'élever jusqu'à lui”. Châtillon (7) s. 262, odn. 3 i cd. odn. na s. 263. Rozróżnienie to przypomina Hugona, który między innymi podziałami kontemplacji uwzględnił i taki: „contemplationis... duo genera sunt, unum... in creaturarum consideratione, aliud in contemplatione creatoris” Hugon (57) PL 176, 879B.