Strona:PL-Mieczysław Gogacz-Filozofia bytu w „Beniamin Major” Ryszarda ze świętego Wiktora.pdf/26

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

dziwia przede wszystkim jako myśliciel, według Déchanet’a, głęboki,[1] a za M. Grabmannem powiemy: oryginalny i samodzielny.[2] Zmusza jednak i do refleksji innego rodzaju, gdy zatrzyma uwagę swoim tekstem: „O, jak podłego wieku doczekaliśmy. O, do jakich granic... doszli ludzie, gdy... nawet elita zakonu w naszych smutnych czasach jest do tego stopnia rozdarta podziałami, że jeżeli jeden z drugim w czymś jednym się zgadza, to chyba tylko przeciwko Panu i przeciwko Chrystusowi!... Z dawnej zakonności zaledwie pozory zostały... Wyznaję, smutnem jest pozostawać tutaj”.[3] I uwagi Kuleszy: „Ponadto ów wybitny teolog z opactwa św. Wiktora był jednocześnie niepospolitą jednostką pod względem moralnym. Niektóre jego opisy stanów mistycznych są tak subtelne i takim serdecznym tętnią odczuciem, że trudno nam jest przypuścić, aby autor znał je tylko z książek i słyszenia, a nie z własnego, głębokiego przeżycia”.[4] Charakterystyczne jest u Jana z Tuluzy zestawienie dwu listów: przeor z Citeaux prosi w jednym o rękopisy, podprzeor z Clairvaux w drugim o ułożenie modlitwy.[5] Nie dziwi więc nekrolog, w którym czytamy, że Ryszard „zostawił po sobie pamiątkę godną swego imienia przez przykład świętego życia i piękno swych pism”.[6] Zaszczytna pamiątka: przykład świętego życia i piękno pism. Wartości Ryszarda jako człowieka i myśliciela łatwo dostrzegamy przy bliższym zetknięciu się z nim przez kontakt z jego pismami. Wartości tych nie obniżają wypowiedzi, że Ryszard jest mniej filozofem, a więcej retorem, i że jest mniej

  1. ↑ „un profond penseur”. Déchanet (11) c. 1965.
  2. ↑ „der originelle und selbständige Denker”. Grabmann (16) s. 317.
  3. ↑ Tłum. Kuleszy (28) s. 239. Por. „Heu in quam inferiori saeculo dilapsi sumus! Heu in quos fines... homines devenerunt! cum... ipsa religionis electio nostro mirabili tempore tanta divisione spergatur, ut unus alteri conveniat in unum nisi forte advertus Dominum et adversus Christum ejus... de religione antiqua vix signa serventur... Fateor, taedet hic esse”. c. 1204 D.
  4. ↑ Kulesza (28) s. 237.
  5. ↑ Jan z Tuluzy (24) c. IX-X, por. Hist. litt. (20) s. 473.
  6. ↑ Tłum. Kuleszy (28) s. 240, „exemplo sanctae conversationis et scriptorum elegantia dignum sui nominis memoriam nobis moriens reliquit”. Jan z Tuluzy (24) c. XI-XII.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL-Mieczysław_Gogacz-Filozofia_bytu_w_„Beniamin_Major”_Ryszarda_ze_świętego_Wiktora.pdf/26&oldid=2589101”