Strona:PL-Mieczysław Gogacz-Filozofia bytu w „Beniamin Major” Ryszarda ze świętego Wiktora.pdf/105

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

platonizm także poprzez Bazylego, Ambrożego, Augustyna, a poza tym przez Chalcydiusza, Makrobiusza, Apulejusza, nawet Marcjana Cappellę.[1]
 a. Eriugena. Przede wszystkim jednak Areopagita i Eriugena spełnili rolę zasadniczą w przekazaniu neoplatonizmu nie tylko w ogóle średniowieczu, lecz specjalnie wiktorynom. Hertz zresztą wyraźnie stwierdza, że wiktoryni zostawali pod wpływem[2] Eriugeny i Pseudo-Dionizego, chociaż w innym miejscu, w odniesieniu do Eriugeny, ostrożnie dodaje, że tylko „być może także i przez niego szedł do wiktorynów neoplatonizm”.[3] Hugo oczywiście znał Eriugenę. Wymienia go bowiem w Eruditionis didascalicae, jedynego zresztą z filozofów średniowiecznych.[4] Ryszard nigdzie nie mówił o Szkocie. Nigdzie nie nawiązuje do jego poglądów. Zagadnienie predestynacji formułuje nawet w sposób, który nie uwzględnia wypowiedzi Eriugeny.[5] Mało prawdopodobne jest, by Ryszard nie znał Eriugeny. Trudno jednak konkretnie wskazać, że poznał jego dzieła. Nawet Pseudo-Dionizego mógł otrzymać od Hugona, który tłumaczył Hierarchię niebieską.

 b. Pseudo-Dionizy. Areopagitę Ryszard zna dobrze. Cytuje go często.[6] Poza cytatami[7] można wykryć w tekstach Ryszarda ujęcia, przypominające poglądy Dionizego,[8] a nawet cał-

  1. ↑ Por. „Saint Basile, Saint Ambroise, saint Augustin et ses compilateurs constituent une autre source de néo-platonisme. Chalcidius, Macrobe, Apulée, que le moyen-âge connaît des ses origines, et Marcianus Cappella, Qu’il s’assimle à partir du IXe siècle, quoique il ne fût pas inconnu avant, joignent leur influence à celle des auteurs précédents”. De Bruyne (10) s. 14.
  2. ↑ „Mystiques néo-platoniciens, ils procèdent de saint Augustin, de s. Anselme et de s. Bernard; mais en outre ils ont subi l’influence de Denys..., de Scot Érigène et d’Abélard” Heitz (19) s. 83.
  3. ↑ „la théorie... plotinienne... peut-être aussi par Scot Erigéne a passe dans l’oeuvre du Victorin... ”. Heitz (19) s. 73-74.
  4. ↑ „theologus apud Graecos Linus fuit, apud Latinos Varro; et nostris temporibus Johannes Scotus” Hugon (57) PL 176, 765C.
  5. ↑ Por. c 196B; wydaje się, że Ryszard przyjmuje predestynację do dobra i do zła. Eriugena bronił jednej tylko predestyncji, do dobra.
  6. ↑ Por. także: „Richard zitiert den Areopagiten häufig” Ebner (13) s. 4.
  7. ↑ C 687A, c 688A,D, por. Dionizy (53) PG 3, 143ABC.
  8. ↑ c 63D, c 69A (powiązanie między poznaniem wyobraźniowym, rozumowym, kontemplacyjnym a trzema odmianami ruchu), Dionizy (53) PG3, 706AB.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL-Mieczysław_Gogacz-Filozofia_bytu_w_„Beniamin_Major”_Ryszarda_ze_świętego_Wiktora.pdf/105&oldid=2598829”