Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/96

mo z jakiéj pochodzący epoki, i jakie mieć mogący znaczenie. Podanie ludu głosi, że mogiła ta, zawsze przez pół być musi zielona, przez połowę czarna. (Rysunek jéj u P. Sobieszczańskiego, T. I, 1, i w Przyjacielu Ludu R. VII, N. 13).
 Mogiła Krakusa, (rysunek w dziele Kielisińskiego), leży na górze Lasotni pod Krakowem, na prawym brzegu Wisły, (bryłowatości sążni sześciennych 2, 392, wysokości sążni ośm i pół). Poniżéj, stoi starożytny kościołek św. Benedykta, dawniéj xięży Duchaków (kanoników de Saxia). (Inny rysunek téj mogiły, zobacz w litografijach J.-N. Głowackiego, — i w widoku trzech mogił Krakowskich, wydanym we Lwowie u Biasion).
 Tych mogił historycznych zbadaniu zaprzecza cześć przeszłości, bo jakażby je ręka ośmieliła się świętokradzko nadwerężyć? Załączyć do nich potrzeba stary usyp, zwany mogiłą Lecha pod Gnieznem, i mogiłę Mendoga w Nowogródku na Litwie.
 Najpospolitszym kształtem tumulusów, jest forma stożkowata, ostrokręgowa, czasem mniéj lub więcéj ku wierzchołkowi ścięta; inne usypy bywają owalne u podstawy. Trafiają się i mniéj pospolitych postaci.
 Na Ukrainie w wielkiéj ilości kurhanów, rozsianych po całéj téj prowincyi, których liczba mówi właśnie o tém, że nienależą do najodleglejszéj epoki, o czém też przekonywają dowodniéj odkopywane w nich zabytki, — miejscowi archeologowie upatrują trzy główne mogił kształty.
 Piérwsze są zwykle tumulusy stożkowate ostrokręgowe; drugie zwane czubatemi, na takiejże podstawie okrągłéj, mają wierzchołek rozdwojony, ale te dosyć są rzadkie. Trzecie naostatek usypy, zwane pospolicie majdanami, obwiedzione są wałem, a w pośrodku pozostawiona próżnia. W tych, jakkolwiek ich budowa bywa bardzo rozmaita, wały najczęściéj są pojedyńcze, niekiedy podwójne i potrójne, a okrążają niewielką