Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/45

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

jakiéjś bryły z otworem, do wytwornie wyszlifowanego niewielkiéj miary młoteczka, odmian spotykamy tysiące.
Jednym z najogromniejszych młotów w Słowiańszczyźnie, jest ów olbrzymi, odkopany w Czechach, w Kowary, znajdujący się w zbiorze P. Pachel w Pradze; drugi, więcéj stopy długi, a dwanaście funtów ważący, z lasu Bukowiny, zachowuje Muzeum Czeskie w Pradze (Zob. J.-E. Vocel, 5).
Rysunki młotów, zobaczyć można u Tyszkiewicza (Badania, III, 6, Rzut oka, VI, VII), u Narbutta, Kruzego, i t. d. Zbiór po Pawłowskim ma ich kilkanaście różnych, jeden nieforemny z piaskowca. Wielka ilość znajdowanych we wsi Wielkiéj Moszczanicy pod Dubnem, na polach ornych, młotów, a między niemi z nerkowca, którego w téj stronie niéma, — dozwala wnosić, że mogły być do uprawy roli i rozbijania skiby używane, prawdopodobniéj od innych narzędzi kamiennych.
Lud, który w ogólności na wszystkie kamienne zabytki z jakąś zabobonną czcią pogląda i chętnie je zachowując, leczebne im skutki przypisuje, — zachował dla młota szczególniéj religijne poszanowanie, z którego sobie sprawy zdać dzisiaj nieumie.
X. Buławy, rodzaj wielkich młotów okrągłych, w pośrodku których znajduje się otwór do osadzenia drzewca.
Nazwanie tego narzędzia winniśmy panu Tyszkiewiczowi (Badania, III, 7), który jedno z nich skończone, drugie nieobrobione całkowicie, znalazł w Borysowskiém i okolicach Uciany. Büsching daje nam rysunek tych buław ze Szlązka (T. VIII, 2, 3), wyglądających jak młoty okrągłe wojenne, któremi, osadziwszy je na drzewcu, tłuc było można zręczniéj może niż młotem i siekiera. Jedna z tych buław u Büschinga, (VIII, 3).
Niezmiernie jest zastanawiającą, gdyż wyrób jéj misterny, wiele pracy kosztować musiał. Niejest to już prosta gałka osadzona na kiju, ale cóś nakształt owocu pomidora w regular-