Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/40

ofiarne, obrzędowe, poświęcone, do religijnych tylko służące obchodów; lecz wielka rozmaitość tych wyrobów, ilość ich niezmierna, okoliczność ta, że po większéj części siekiery kamienne i kamienie, obok kruszczów, rzadko nadzwyczaj się trafiają, lub nigdy prawie niechodzą z niemi razem, że wreszcie kształty niektórych wskazują dobitnie użycie do codziennych potrzeb życia, naostatek posługiwanie się podobnemi narzędziami dzikich ludów do dziś dnia, dostatecznie dowodzą, że przypuszczenie to utrzymać się niemoże, że użycia ich ograniczać w ten sposób niepodobna...
 Być może, że w epoce po piérwotnéj następującéj, gdy kruszec począł zastępować kamienie, rzadsze coraz i niejako starożytnością swą uświęcone szczątki, przez kapłanów używane być mogły do ofiar i kładzione w mogiły; ale i to jest prostym tylko domysłem.
 Oto są główniejsze kształty, które u nas przybierają wyroby kamienne, rysunki ich dosyć liczne, i opisy znajdują się: w Rzucie oka na źródła archeologii krajowéj Eustachego hr Tyszkiewicza (1842, tablice VI, VII, VIII), i w Badaniach archeologicznych tegoż autora, (1850, tab. III, IV).
 Oprócz tych źródeł, korzystaliśmy z rozproszonych wzmianek i rycin, i z pięknego zbioru wyrobów kamiennych, w wielkiéj dosyć ilości zgromadzonych staraniem ś. p. Ludwika Pawłowskiego na Wołyniu, około Dubna, szczególniéj w okolicy Wielkiéj Moszczanicy. Kollekcya ta jest może w swoim rodzaju najobfitszą u nas i najrozmaitszą.
 I. Kamienie do szlifowania, (Schleifsteine), które, jak się domyślają, służyły do ostrzenia broni kamiennéj, siekier, toporów, ostrzów, strzał, krągłe lub płaskate z rówkami po bokach. Znajdowane w Inflantach i Witebskiém, przywodzi E. Tyszkiewicz (Badania, IV, 4). Do tego rodzaju zaliczyć potrzeba za-