Strona:PL-Józef Ignacy Kraszewski-Sztuka u Slowian.pdf/379

a ludem krągły placek słodki, wysokości wzrostu człowieczego i pytał, czy go widać było, życząc by i na rok przyszły, za korowajem ludzie go nie widzieli. — Było to życzenie urodzaju i dostatków. Sreżniewski (Swiat: i obr. 77 — 78), pisze o podobnym zwyczaju, w Małorossji, na szczodry wieczor. — W każdym domu pieką mnóstwo kołaczów (krągłych placków), pierogów, i toż samo pytanie i życzenie daje gospodarz domu.
 Domysł nasz względem znaczenia Korowaja, potwierdza się jeszcze wyraźnem wspomnieniem o nim, jako o placku ofiarnym, którego łamanie przy obrzędzie czci bogów, stanowiło odrębną ceremonję. W rękopiśmie Muzeum Rumiancowa, pisanym w r. 1523., w którym przy wykładzie Ojców kościoła, szczególniéj Jana Złotoustego, jest rozprawa niewiadomego autora, o przesądach, a raczéj o czci fałszywych bogów, pisze: »Jże sut’ krestjanie wierujuszcze w Peruna i w Rgla i w Wiły, ichże czisłom tridewiat’ siestrenic, hłaholiut’ okannii niebiehłasy To wsie mniat’ bohy i bohyniami. I tako pokładywajut’ im treby, i Korowaj im łomiat’, i kury im rieżut’, i ohniewi moliatsia, zowut jeho Swarozicem.» Ofiarowanie nawet placków, bułek, chleba, pierogów, panom, księżom, przynoszenie ich do dworu, kładzenie na trumnach i mogiłach, jest pozostałością pogańskiego zwyczaju.
 W niektórych miejscach utrzymywał się jeszcze zwyczaj, robienia symbolicznych jakichś znaków na wypiekanym chlebie, które gdzieindziéj krzyż zastąpił.
 Korowaje ofiarowane bogom, były, jakeśmy widzieli, częstokroć tak wielkie, że zakrywały ofiarnika kapłana. Kształt dzisiejszych korowajów, starych placków ofiarnych, ozdobnych, złoconych, pstrzonych w kwiaty i wstęgi, zmienia się w różnych miejscowościach.
 Są one lepione z ciasta, ubierane w chorągiewki, szczególniéj